طراحی، ساخت و اعتبارسنجی دستگاه آزمایشگاهی سنجش تغییرات خستگی چشمی

مقدمه: خستگی چشمی عاملی است که می تواند باعث افزایش خطاهای انسانی و کاهش دقت و بهره وری گردد، طراحی و ساخت ابزارهای آزمایشگاهی ارگونومی که بتواند در جهت شناسایی، ارزیابی و کنترل این عامل موثر باشد موجب ارتقا بهره وری در مشاغل مختلف خواهد شد. هدف این مطالعه طراحی و اعتبارسنجی دستگاه آزمایشگاهی سنجش تغییرات خستگی بینایی vfm-90.1 است. مواد و روش ها: دستگاه vfm-90.1 بر پایه ثبت تغییرات ارزش فلیکر طراحی، برنامه نویسی و ساخته شد و برای اعتبارسنجی نتایج آن از یک مطالعه مقطعی با حجم نمونه 248 نفر از کاربران پایانه های تصویری و پرسش نامه سنجش خستگی بینایی کاربران پایانه های تصویری استفاده شد. برای تعیین درصد خطای دستگاه vfm-90.1 از دستگاه اسیلسکوپ به عنوان استاندارد اولیه استفاده گردید و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارزیابی نتایج دستگاه، از اطلاعات جمع آوری شده هم زمان به وسیله پرسش نامه و دستگاه vfm-90.1 و ورود داده ها به نرم افزار spss vol.11 و محاسبه مقادیر حساسیت-ویژگی و ترسیم منحنی راک (receiver operating characteristic) استفاده شد و نواحی خستگی چشمی بر اساس فرکانس دستگاه مشخص گردید. یافته های پژوهش: دستگاه vfm-90.1 دارای قدرت تفکیک فرکانس 1/0 هرتز و میانگین درصد خطای 8/0 درصد می باشد. حداکثر تغییرات ارزش فلیکر و حداکثر تغییرات امتیاز پرسش نامه(قبل و بعد از مداخله) به ترتیب(1/4-) در مقیاس هرتز و(83/5) واحد در مقیاس 0 تا 10 محاسبه شد. همبستگی نتایج دستگاه و پرسش نامه معادل(87/0-) به دست آمد و نقاط برش دستگاه vfm-90.1 معادل(5/0-)، (2/2-) و (4/3-) هرتز محاسبه گردید که به ترتیب خطوط برش نواحی بدون خستگی، خستگی کم، خستگی متوسط و مقادیر کمتر از(4/3-) هرتز، ناحیه خستگی شدید را نشان می دهند. بحث و نتیجه گیری: دستگاهvfm-90.1 اولین ابزاری است که می تواند با استفاده از یک شاخص بیولوژیک، سطح تغییرات خستگی چشمی را به صورت کمی و کیفی برآورد نماید و با توجه به برخورداری از دقت و صحت علمی، می توان از یک طرف از آن به عنوان استاندارد اولیه در آزمایشگاه های ارگونومی جهت ارزیابی و کنترل عوامل تشدیدکننده خستگی چشمی و از طرف دیگر به عنوان اعتبار ملاک، جهت اعتبارسنجی پرسش نامه های خستگی چشمی در مشاغل مختلف استفاده نمود