ویژگی های روان سنجی مقیاس نگرش های ناکارآمد(DAS-26) در بیماران مبتلا به اختلالات خلقی

چکیدهمقدمه: مطابق با مدل شناختی اختلالات روان پزشکی، یکی از عوامل مهم در شکل گیری و تدام اختلالات روان شناختی و مشکلات سایکوسوماتیک افکار اتوماتیک منفی، تحریف های شناختی و نهایتاً نگرش های منفی و ناکارآمد است. جهت ارزیابی این نگرش ها چه در حیطه شناخت و تبیین نظری مشکلات چه در زمینه درمان(شناخت درمانی) نیاز به ابزارهایی واجد ویژگی های روان سنجی مطلوب است. مقیاس نگرش های ناکارآمد(das) یکی از رایج ترین ابزارهای ارزیابی آسیب پذیری شناختی است. هدف این مطالعه ارزیابی ویژگی های روان سنجی و تهیه نسخه کوتاه و مناسب جمعیت بالینی ایرانی بود.مواد و روش ها: در قالب یک مطالعه مقطعی، نمونه ای پایلوت با حجم 160 شرکت کننده شامل 80 بیمار روان پزشکی از مراکز پزشکی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و 80 فرد غیربیمار که از لحاظ برخی ویژگی های جمعیت شناختی همتا با گروه بیماران بودند در سال 1389 به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهشی مصاحبه بالینی بر اساس dsm-iv-tr، مقیاس نگرش های ناکارآمد(das) و پرسش نامه سلامت عمومی(ghq-28) بود. هر دو گروه مقیاس های مذکور را تکمیل نمودند. داده ها توسط روش های تحلیل عوامل، تحلیل تمایزات و همبستگی چندگانه تحت نرم افزار spss vol.15 تحلیل شدند.یافته های پژوهش: بر مبنای تحلیل عوامل و هم چنین همبستگی هر گویه با کل، 14 گویه از نسخه 40 گویه ای حذف شد و نسخه 26 گویه مجدداً بررسی شد. ساختار عاملی آن شامل 4 عامل معتبر بود که تحت عناوین موفقیت-کامل طلبی، نیاز به تایید دیگران، نیاز به راضی کردن دیگران و آسیب پذیری-ارزشیابی عملکرد نام گذاری مجدد شد. روایی ملاکی هم زمان به وسیله همبستگی آن با نمره کل ghq-28 (r=0.56) و با خرده مقیاس های جسمانی سازی، اضطراب، اختلال کارکرد اجتماعی و افسردگی به ترتیب 45/0، 53/0، 48/0 و 57/0 و با تشخیص روان پزشکی 55/0 به دست آمد. آلفای کرونباخ کل مقیاس 92/0 به دست آمد.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که نسخه ایرانی 26 گویه ای مقیاس نگرش های ناکارآمد واجد ویژگی های روان سنجی مطلوبی است که این ابزار را به عنوان یک وسیله مناسب جهت سنجش شناختی در بستر فرهنگی ایرانی پیشنهاد می کند.