بررسی اثر مدت‌زمان عصاره‌گیری و نوع حلال‌ بر میزان ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه گل انگشتانۀ ارغوانی (digitalis purpurea l.)

مقدمه: استخراج ترکیبات شیمیایی از گیاهان تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند روش و مدت‌زمان عصاره‌‌گیری، نحوۀ آماده سازی نمونه‌‌ها، نوع و غلظت حلال استفاده‌شده قرار دارد. این تحقیق به‌‌منظور بررسی اثر مدت‌زمان عصاره‌‌گیری و نوع حلال بر مقادیر ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه گل انگشتانۀ ارغوانی انجام شد.مواد و روش ها: آزمایش به‌‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه دانشگاه زنجان در سال 1400 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح مدت‌زمان عصاره‌‌گیری (24 و 48 ساعت) به‌‌عنوان عامل اصلی و دو سطح حلال‌‌های متانول، اتانول و استون (100 و 80 درصد) به همراه شاهد (آب مقطر) به‌‌عنوان عامل‌های فرعی به‌کاربرده شدند. ارزیابی میزان ترکیبات فنل کل، فلاونوئید کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی انجام گردید. تجزیۀ داده‌‌های حاصل با استفاده از نرم‌افزار sas vol.9 و مقایسۀ میانگین داده‌‌ها از طریق آزمون چند دامنۀ دانکن در سطح احتمال یک و پنج درصد تجزیه‌وتحلیل شدند. برای تعیین همبستگی میان مولفه‌ها، ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم‌‌افزار spss vol.20 بررسی گردید.یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که میان دو زمان 24 و 48 ساعت عصاره‌‌گیری برای استخراج ترکیبات شیمیایی تفاوت معنی‌‌داری وجود داشت (p<0.01). بیشترین میزان فنل کل (24.75 میلی‌‌گرم گالیک‌‌اسید بر گرم وزن خشک) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (71.36 درصد) با عصارۀ استونی 80 درصد و بیشترین مقدار فلاونوئید کل (6.03 میلی‌‌گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک) با عصاره حاصل از حلال اتانول 80 درصد با 48 ساعت زمان عصاره‌‌گیری به‌‌دست آمد. در کل، افزایش مدت‌زمان عصاره‌‌گیری از 24 به 48 ساعت روند افزایشی معنی‌‌داری را در استخراج ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی موجب شد؛ همچنین همبستگی مثبتی میان محتوای فلاونوئیدی (p=0.86) و فنلی (p=0.82) با فعالیت آنتی‌اکسیدانی وجود داشت.بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، افزایش مدت‌زمان عصاره‌‌گیری و نیز استفاده از حلال‌‌های هیدروالکلی نسبت به الکل‌‌های خالص در استخراج این ترکیبات موثرتر عمل می‌‌کنند و می‌‌تواند برای رسیدن به یک بازدهی خوب از لحاظ استخراج ترکیبات فنلی به‌‌کار گرفته شوند.

effect of maceration time and type of solvent on the content of phenolic compounds and antioxidant activity of digitalis purpurea l

introduction: the extraction of chemical compounds from plants is influenced by various factors, such as methodology and duration of extraction, sample preparation, and the type and concentration of solvent used. this study was performed to investigate the effect of extraction time and type of solvent on the contents of phenolic compounds, flavonoids, and antioxidant activity of digitalis purpurea l. plant.material & methods: an experiment based on a completely randomized design in a factorial arrangement with three replications was conducted at the horticulture laboratory at the university of zanjan, zanjan, iran, in 2021. the experimental treatments included two levels of extraction duration (24 and 48 h) as the main factor, and two levels of methanol, ethanol, and acetone solvents (100% and 80%), compared with the control (distilled water), as sub factors. extraction of purple foxglove leaf powder was done by macerating 24 or 48 h using two levels of methanol, ethanol, or acetone as solvents (100%, 80%, and distilled water for the control). evaluation of phenolic compounds, flavonoids, and antioxidant activity was performed. the resulting data were analyzed in sas software version 9, and mean comparisons were performed by duncan’s multi range tests at the 1% and 5% probability levels. to determine the correlation between parameters, pearson’s correlation coefficient was checked using spss version 20 software.results: the results showed that there was a significant difference between 24 and 48 h of maceration to extract chemical compounds (p<0.01). the highest amounts of total phenol (24.75 mg gae/g dw) and antioxidant activity (71.36%) were obtained in 80% acetone extract, and the maximum flavonoid content (6.03 mg q/g dw) was achieved in 80% ethanol and 48 h maceration time. generally, increasing the maceration time from 24 h to 48 h caused a significant rise in the extraction of phenolic compounds, flavonoids, and antioxidant activity. moreover, there was a positive correlation between flavonoid content (p=0.86) and phenolic content (p=0.82) with antioxidant activity.discussion & conclusion: according to the results, increasing the extraction time and also utilizing hydroalcoholic solvents were more effective in extracting these compounds than pure alcohols.