تدوین برنامه‌ آموزشی چند رسانه‌ای با رویکرد عصب روان‌شناختی و ارزیابی اثربخشی آن بر مهارت اجتماعی کودکان با اختلال‌های عصب تحولی

مقدمه: اختلال‌های عصب تحولی گروهی از اختلال‌های عصب روان‌پزشکی هستند که در کودکی بروز کرده و باعث اختلال در روند رشد و تحول مغز یا دستگاه عصبی مرکزی در کودک می‌شوند. بر اساس نتایج پژوهش‌ها، کودکان با اختلال‌های عصب تحولی در مهارت‌های جسمانی، شناختی، هیجانی و اجتماعی ضعیف هستند. هدف از این پژوهش تدوین برنامه‌ آموزشی چند رسانه‌ای با رویکرد عصب روان‌شناختی و ارزیابی اثربخشی آن بر مهارت اجتماعی کودکان با اختلال‌های عصب تحولی است.مواد و روش ها: در این پژوهش ابتدا برنامه آموزشی چند رسانه‌ای با رویکرد عصب روان‌شناختی طراحی و روایی آن توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش‌آموزان پسر 7 تا 11 سال با اختلال عصب تحولی در شهر تهران بود. با استفاده از نمونه‌گیری در دسترس به صورت هدفمند بعد از اجرای مقیاس هوش استفورد بینه نسخه پنجم، 100 کودک با اختلال عصب تحولی با بهره هوشی طبیعی و بالاتر به عنوان گروه نمونه انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. سپس برنامه آموزشی چند رسانه‌ای با رویکرد عصب روان‌‌شناختی  طی 24 جلسه 90 دقیقه‌ای در گروه آزمایش برگزار شد. گروه کنترل برنامه‌ای دریافت نکرد. سپس بعد از یک ماه و نیم پیگیری انجام شد. ابزار مورد استفاده مقیاس مهارت اجتماعی (گرشام و الیوت، 1999) بود که در سه مرحله پیش‌‌آزمون، پس‌‌آزمون و پیگیری مورد استفاده قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری با اندازه‌گیری مکرر نشان‌دهنده اثربخشی برنامه آموزشی چند رسانه‌ای بر مهارت اجتماعی کودکان با اختلال عصب تحولی بود. به طوری که برنامه آموزشی چند رسانه‌ای با رویکرد عصب روان‌شناختی بر مهارت اجتماعی p˂0.01 ،p0>/01 , اﻧﺪازه اﺛﺮ 0/35 کودکان با اختلال عصب تحولی موثر بوده است. علاوه بر آن اثربخشی آموزش چند رسانه‌ای با رویکرد عصب روان‌شناختی بر مهارت اجتماعی کودکان با اختلال عصب تحولی پس از یک ماه و نیم نیز پایدار بوده است.بحث و نتیجه‌گیری: برنامه آموزشی چند رسانه‌ای با رویکرد عصب روان‌شناختی می‌تواند به منظور افزایش و تقویت مهارت اجتماعی کودکان با اختلال عصب تحولی به کار گرفته شود.

development of a multimedia training program with neuropsychological approach and evaluation of its effectiveness in social skills of children with neurodevelopmental disorders

introduction: neurodevelopmental disorders are group of neuropsychiatric disorders that occur in childhood and cause disruption in the growth and development of the brain or central nervous system in children. according to research results, children with neurodevelopmental disorders are weak in physical, cognitive, emotional, and social skills. this study aimed to develop a multimedia educational program with a neuropsychological approach and evaluate its effectiveness in the social skills of children with neurodevelopmental disorders.material & methods: in this study, initially, a multimedia educational program with neuropsychological approach was designed, and the content validity of the tool was confirmed by experts. the statistical population of this study included male students aged 7 11 years old with neurodevelopmental disorder in tehran, iran. using the purposefully convenience sampling method, and after administering stanford binet test of intelligence (fifth edition), 100 children with neurodevelopmental disorder and natural iq level and above were selected and randomly assigned into experimental and control groups. the experimental group was subjected to 90 min 24 multimedia educational sessions with neuropsychological approach. on the other hand, the control group received no intervention. they were then followed up after one month and a half. the required data were collected using social skills rating system (gresham and elliot, 1999) as pre test, post test, and the follow up.findings: the results of repeated measurement mancova showed the effectiveness of the multimedia educational program with neuropsychological approach in the improvement of social skills of children with neurodevelopmental disorder (p˂0.01; effect size 0.35). furthermore, it was shown that the effect of this program with neuropsychological approach on the social skills of children with neurodevelopmental disorder was constant even after one month and a half.discussion & conclusion: a multimedia educational program with neuropsychological approach can be used to increase and strengthen the social skills of children with neurodevelopmental disorders.