اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر کمال طلبی و نگرانی‌های بدشکلی بدنی در دانش آموزان دارای نگرانی‌های بدشکلی بدنی

مقدمه: بدشکلی بدنی و کمال طلبی از دغدغه‌های ذهنی عمدۀ دانش آموزان نوجوان، این آینده سازان کشور، است. هدف از انجام این پژوهش تعیین میزان اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر کمال طلبی و اختلال بدشکلی بدن دانش آموزان دارای این نگرانی‌ها بود. مواد و روش ها: طرح پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. از میان 360 دانش‌آموز دختر دوم متوسطه از 4 دبیرستان در منطقۀ 14 شهر تهران (1399)، تعداد 34 نفر با نمرات بالای خط برش (نمرۀ 93) در مقیاس اختلال بدشکلی، انتخاب شدند و به‌عنوان نمونۀ پژوهش، به‌طور تصادفی در دو گروه 17 نفری قرار گرفتند. به علت همکاری نکردن و افت آزمودنی‌ها، 11 نفر در گروه آزمایش و 13 نفر در گروه گواه باقی ماندند. هر دو گروه پرسش نامۀ کمال طلبی را پر کردند. درمان شناختی-رفتاری در گروه آزمایشی، طی 8 جلسه بر اساس راهنمای درمانی رایت و همکاران در فضای مجازی انجام شد؛ اما گروه گواه مداخله‌ای دریافت نکرد. در پایان پس آزمون انجام گردید. ابزار پژوهش مقیاس کمال طلبی و مقیاس اختلال بدشکلی بدنی بود. تحلیل داده‌ها به‌وسیلۀ آنکوا در متن مانکوا و تحلیل کوواریانس چندمتغیره و نرم‌افزار spss vol.26 صورت گرفت. یافته‌ها: اثربخشی درمان شناختی-رفتاری در بدشکلی بدن در سطح p≤0.01 معنادار و در متغیر کمال طلبی معنادار نبود. درمان شناختی-رفتاری 39/9 درصد واریانس متغیرهای پیش‌بین را تبیین کرد. بحث و نتیجه‌گیری: نظر به اثربخشی و کارآمدی درمان شناختی-رفتاری، برای کاهش نگرانی‌های ذهنی دانش آموزان و پیشگیری از اختلالات مرتبط و نیز ارتقای کیفیت زندگی آنان، می‌توان این آموزش‌ها را در برنامۀ درسی گنجاند.

the effectiveness of cognitive-behavioral therapy on body dysmorphic disorder and perfectionism concerns in students with physical deformity concerns

introduction: body dysmorphic disorder (bdd) and perfectionism are the main mental concerns of adolescent students who are the future makers of the country. this study aimed to determine the effectiveness of cognitive behavioral therapy (cbt) on perfectionism and bdd in students with these concerns.material & methods: the quasi-experimental research design was pretest-posttest with a control group. from 360 high school female students from 4 high schools in the 14th district of tehran (2016), 34 people with high scores on the cut line (score 93) were selected regarding the bdd scale and as a research sample were randomly divided into two groups of 17 cases per group. due to the lack of collaboration and sample attrition, 11 and 13 cases in the experimental and control groups completed the perfectionism questionnaire, respectively. the experimental group participated in eight cbt sessions based on the treatment guide of wright et al. in cyberspace; however, the control group did not receive any intervention. finally, the post-test was administered. the research instruments were the physical appearance perfectionism scale and body dysmorphic disorder symptom scale. the data were analyzed in spss software (version 26) using ancova, mancova, and multivariate covariance analysis.(ethic code: ir.pnu.rec.1399.068)findings: the effectiveness of cbt in bdd was not significant at p≤0.01 and the perfectionism variable. the cbt explained 39.9% of the variance of predictor variables.discussion & conclusion: considering the effectiveness and efficiency of cbt to reduce students’ mental concerns, prevent related disorders, and improve their quality of life, this piece of training can be included in the school curriculum.