ارزیابی شدت بیماری آرتریت روماتوئید بر اساس میزان سدیمانتاسیون خون و مفاصل حساس با استفاده از مدل طولی

مقدمه: شدت بیماری آرتریت روماتوئید متغیر پنهانی است که می ‌بایست توسط ابزاری مناسب اندازه گیری شود. این متغیر نقش مهمی در بررسی وضعیت بیماری افراد در یک مقطع زمانی و در طول زمان ایفا می ‌نماید. ابزارdas28 یکی از ابزارهای رایج و مناسب در اندازه گیری شدت بیماری آرتریت روماتوئید است. دو مولفه اصلی این ابزار، ارگان عمومی(میزان سدیمانتاسیون خون) و ارگان مفاصل(تعداد مفاصل حساس) بیماران آرتریت روماتوئید است که از مقیاس رتبه ‌ای برخوردار می ‌باشند. هدف این پژوهش ارائه یک مدل با اثرات تصادفی حاشیه ‌ای شده توام جهت بررسی عوامل موثر بر این مولفه‌ ها است. از این رویکرد جهت تحلیل هم زمان متغیرهای که دارای همبستگی بین مشاهدات است، استفاده می ‌شود.مواد و روش ها: داده های مورد استفاده در این پژوهش اطلاعات پرونده 107 بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید است که در بازه زمانی سال های 1395 تا 1397 به بیمارستان شریعتی تهران مراجعه کرده‌ اند. متغیرهای پاسخ، میزان سدیمانتاسیون خون و مفاصل حساس بیماران بوده که به‌ صورت رتبه ای، دسته بندی شده‌ اند. دو مدل، اثرات تصادفی حاشیه ای شده تک متغیره و مدل اثرات تصادفی حاشیه ای شده توام برای مدل بندی استفاده و انتخاب بهترین مدل بر اساس حداقل بودن مقدار آکائیک انجام شد. به‌ منظور تجزیه‌ و تحلیل داده ها از نرم ‌افزار sas نسخه 9.4 استفاده و نتایج در سطح معنی داری 0.05 گزارش گردید.یافته های پژوهش: در مدل اثرات تصادفی حاشیه ای شده توام، اثر زمان روی متغیر میزان سدیمانتاسیون خون (or=1.56, 95% ci: 1.27-1.93) معنی ‌دار بود. هم چنین اثر زمان (or=1.85, 95% ci: 1.55-2.21)، مصرف سیگار(012.82/0ci: 95 درصد، 0.31=or)، سطح ویتامین د خون (or=1.0, 95% ci: 1.00-1.02) روی متغیر مفاصل حساس بیمار ارتباط آماری معنی داری داشت. فواصل اطمینان، خطای معیار و هم چنین مقدار آکائیک در مدل اثرات تصادفی حاشیه ای شده توام کمتر از مدل تک متغیره بود.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مدل اثرات تصادفی حاشیه ای شده توام می تواند میانگین حاشیه ای را در کل جامعه بیماران آرتریت روماتوئید و نیز همبستگی بین مشاهدات را لحاظ نماید. هم چنین نتیجه این مطالعه نشان داد که عوامل موثر بر شدت بیماری در نمونه مورد مطالعه با استفاده از مدل jmre، عبارت از زمان، مصرف سیگار و سطح ویتامین د خون است.

Evaluation of the Severity of Rheumatoid Arthritis based on Blood Sedimentation Rate and Sensitive Joints using a Longitudinal Model

Introduction: Disease severity of Rheumatoid Arthritis is a latent concept which should be observed using a measurement tool. This variable plays a significant role in assessing disease status both crosssectionally and longitudinally. The DAS28 scale is a valid instrument for assessing rheumatoid arthritis severity. This scale consists of two components, namely, the general system (blood sedimentation rate) and joint system (sensitive joints) as two correlated ordinal responses. The purpose of this study was to determine the process and affecting factors of the disease. This study aimed to present a marginalized randomeffect model accompanied by the factors influencing these components. This method is used to assess the variables with associations simultaneously. Materials Methods: This study utilized the information of 107 patients with rheumatoid arthritis who referred to Shariati Hospital, Tehran, Iran, during 201618. The response variables were the general system and joint system of patients that were classified by rank. A marginalized randomeffects model and a joint marginalized randomeffects model were used and the best model was selected based on the minimum amount of AIC. Data were analyzed using SAS software (version 9.4). A pvalue less than 0.05 was considered statistically significant. Ethics code: IR.USWR.REC.1397.045 Findings: In the joint marginalized randomeffects model, the effect of time was significant on the rate of blood sedimentation (OR=1.56, 95% CI: 1.271.93). Moreover, time (OR=1.85, 95% CI: 1.552.21), smoking (OR=0.31, 95% CI: 0.120.82), and level of vitamin D (OR=1.0, 95% CI: 1.001.02) had a significant effect on sensitive joints. Confidence intervals, standard error, and amount of the AIC in the joint marginalized randomeffects model were less than the univariable model. Discussions Conclusions: The results showed that the joint marginalized randomeffect model could implement the mean of the marginal in the population as well as the correlation between the observations. Moreover, it was shown that the factors influencing the severity of the disease among the patients under study using the joint marginalized randomeffects model included time, smoking, and vitamin D levels.