بررسی تاثیر مداخله ی آموزشی پیشگیرانه بر ارتقای دریافت مکمل های آهن در دانش آموزان دختر دبیرستانی: کاربردی از مدل اعتقاد بهداشتی

زمینه و هدف: دختران نوجوان به علت افزایش نیاز به ریز و درشت مغزی ها در دوران بلوغ و نیز دوره های قاعدگی یکی از گروه های پر خطر افزایش شیوع کم خونی فقر آهن محسوب می شوند و از آنجائی که در بسیاری از جوامع میزان آهن جذب شده از مواد غذایی برای تامین نیاز افراد کافی نیست بنابراین مصرف مکمل آهن جزئی ضروری برای کنترل کم خونی فقر آهن به شمار می رود. به همین منظور این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مداخله ی آموزشی پیشگیرانه بر ارتقای دریافت مکمل های آهن در دانش آموزان دختر دبیرستانی انجام گردید.روش کار: در مطالعه ی نیمه تجربی حاضر،140 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر مشهد (گروه آزمون و کنترل هر یک 70 نفر) شرکت داشتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های اطلاعات جمعیت شناختی، سوالات آگاهی و سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی در زمینه ی مصرف مکمل آهن بود. پس از انجام پیش آزمون، مداخله ی آموزشی برای گروه آزمون اجرا شد و پس آزمون در دو بازه ی بلافاصله و 3 ماه پس از آن انجام گرفت. داده ها با استفاده از آمارهای توصیفی و آزمون های آنالیز واریانس داده های تکراری و تی مستقل در نرم افزار spss v19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: قبل از مداخله دو گروه از نظر کلیه متغیرها و سازه ها تفاوت معناداری نداشتند (p>0/05). پس از مداخله بین دو گروه از نظر متغیرهای آگاهی (0.01=p)، منافع (0.03=p) و موانع درک شده (0.002=p)، خودکارآمدی (0.01=p) و رفتار مصرف مکمل آهن (0.005=p) اختلاف آماری معناداری مشاهده شد.نتیجه گیری: مداخله ی آموزشی بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی می تواند در ارتقای آگاهی و ادراکات شناختی رفتاری دختران نوجوان موثر باشد.

The effect of preventive educational intervention for promoting iron supplement use in high school female’s students: an application of health belief model

Background: Iron supplementation is a necessary component of programs to control iron deficiency anemia because in many populations, the amount of iron absorbed from the diet is not sufficient to meet many individuals rsquo; requirements and it can lead to increased prevalence of iron deficiency among adolescents that are one of high risk groups. This study aimed to determine the effect of preventive educational intervention for promoting iron supplement use in high school female rsquo;s students.Methods: In this quasiexperimental study, 140 high school girl students from Mashhad participated during 20162017 (test group n=70 and control group n=70). The research tools included one questionnaire of demographic information, knowledge and the HBM constructs regarding iron consumption. After collecting pretest data, the educational intervention was implemented for adolescent girls in the test group the posttests were carried out immediately and three months after the intervention ended. The data were analyzed using appropriate statistical tests through SPSS software v.19.Results: Before the study, both groups had not any significant difference in all variables and constructs (p>0.05). After intervention a significant difference was reported between the test and control group concerning knowledge (p=0.01), perceived barrier (p=0.002), perceived benefit (p=0.03), selfefficacy (p=0.01) and iron consumption (p=0.005).Conclusion: Health education programs which are based on health belief model can be effective in promoting health awareness, and cognitive perceptions and behavior high school girl students.