اثرات برنامه آموزشی مبتنی بر ارتقاء خودکارآمدی درک شده بر کنترل عوامل خطر ساز سندرم متابولیک

زمینه و هدف : سندرم متابولیک مجموعه ای از عوامل خطر مرتبط با بیماریهای قلبی عروقی و دیابت می باشد که هر روز بر شمار مبتلایان به آن افزوده می شود. این مطالعه با هدف تعیین اثر برنامه آموزشی مبتنی بر ارتقاء خودکارآمدی درک شده بر کنترل عوامل خطر ساز بیماری سندرم متابولیک صورت گرفت.   روش کار : در این مطالعه پیش آزمونپس آزمون با گروه کنترل تصادفی، 182 زن مبتلا به سندرم متابولیک به صورت تصادفی سیستماتیک در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته خودکارآمدی درک شده و پرسشنامه 24 ساعته یادآمد خوراک بود. همچنین برگه ثبت اطلاعات برای جمع آوری داده های مربوط به دور کمر، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، tg ، hdl و fbs مورد استفاده قرار گرفت. بعد از گردآوری داده ها، مداخله آموزشی 3 جلسه ای برای گروه آزمون به کار گرفته شد و نتایج پس آزمون 3 ماه بعد از مداخله جمع آوری شد. در نهایت داده ها توسط آزمونهای t مستقل و وابسته به وسیله نرم افزار spss تحلیل گردید.   یافته‌ها : میانگین نمره خودکارآمدی و مصرف درشت مغذی‌ها در گروه آزمون بعد از مداخله، بر خلاف قبل آموزش با گروه کنترل اختلاف معنی دار نشان داد. همچنین در گروه آزمون بعد از مداخله، میانگین دور کمر 4.2 سانتی متر، تری گلیسرید mg/dl 54.15، قند خون ناشتا mg/dl 13.61، فشار خون سیستولیک mmhg 7.42 و فشارخون دیاستولیک mmhg 9.55 کاهش و میانگین hdl mg/dl 5.87 افزایش داشته است که این تغییرات به طور معنی داری بر اساس میانگین درصد تغییرات از گروه کنترل بیشتر است.   نتیجه‌گیری: افزایش خودکارآمدی می تواند راهکاری مطمئن در خصوص ترغیب بیماران به رعایت رژیم غذایی سالم با محدود کردن چربی و کربوهیدرات دریافتی و کاهش انرژی دریافتی روزانه و به تبع آن کاهش میزان عوامل خطر ساز سندرم متابولیک باشد.

Effects of an educational program based on improvement of perceived self-efficacy on the control of metabolic syndrome risk factors

Background : Metabolic syndrome is a collection of risk factors for coronary heart disease and diabetes with every day increasing number of sufferers . This study aimed to determine the effect of an educational program on improvement of perceived selfefficacy on the control of metabolic syndrome risk factors.   Methods : In this randomized pretestposttest control group study, 182 women with metabolic syndrome were randomly divided into two experimental or control groups . The selfefficacy questionnaire and 24hour dietary recall questionnaire were used. Also, a data sheet was used to record data on waist circumference, systolic and diastolic blood pressure , TG, HDL and FBS . After data collection, educational interventions were conducted in 3 sessions, and 3 months after intervention , posttest results were collected . The dependent and independent T test data were analyzed by SPSS software .   Results : Mean scores of selfefficacy and macronutrient consumption in experimental group after educational intervention was significantly different from control group. Also, in the experimental group, the mean of waist circumference decreased 4.2 centimeter, triglycerides concentration 54.15 mg/dL, fasting blood sugar, 61.13 mg/dL systolic blood pressure 7.42 mmHg and diastolic 9.55 mmHg, and mean of HDL increased 5.87 mg/dL that based on the average percent changes, this changes is significantly greater than the control group .   Conclusions : Increased selfefficacy could become a trusted approach to encourage patients to follow a healthy diet with reduced fat, carbohydrate , and energy intake and consequently , may reduc the risk factors of metabolic syndrome .