کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده در پیش بینی مسئولیت در قبال سلامتی، سلامت معنوی و روابط بین فردی در دانش آموزان دختر سال دوم دبیرستان های تبریز

زمینه و هدف: دوره نوجوانی دوره ای حساس برای شکل گیری عادات سالم و ناسالم زندگی فرد است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت مسئولیت در قبال سلامتی، سلامت معنوی و روابط بین فردی و عوامل پیش بینی کننده آن بر اساس سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده در دانش آموزان دختر سال دوم دبیرستان های تبریز انجام شده است. روش کار: در این مطالعه توصیفی تحلیلی340 دانش آموز به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته براساس پرسش نامه های استاندارد سبک زندگی ارتقاء سلامتhplpii (health promoting lifestyle profile ii) و سلامت معنوی(palutzian ellison) و اجزای تئوری رفتار برنامه ریزی شده (نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده، قصد رفتاری) بود که اعتبار و پایایی آن در مطالعه مقدماتی، کسب شد. داده ها توسط نرم افزار spss نسخه 15و آزمون های توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مسئولیت در قبال تندرستی، سلامت معنوی و روابط بین فردی و سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده در دانش آموزان مورد بررسی در حد متوسط بود. میان همه سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده همبستگی مثبت معنادار به دست آمد (0.0001> p). از بین سازه های دارای همبستگی معنی دار با قصد رفتاری سازه های نگرش و کنترل رفتاری درک شده قادر به پیش بینی 35 درصد تغییرات قصد رفتاری بودند(0.0001>p). سازه های نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده با 0.74 درصد قادر به پیش بینی تغییرات رفتار در زمینه مسئولیت پذیری در قبال سلامتی (0.0001>p )، با 0.56 قادر به پیش بینی تغییرات رفتار در زمینه سلامت معنوی (0.0001>p ) و با 0.63 درصد قادر به پیش بینی تغییرات رفتار روابط بین فردی بودند (0.0001>p). نتیجه گیری: وضعیت ابعاد مسئولیت درقبال تندرستی، سلامت معنوی و روابط بین فردی در دانش آموزان مورد بررسی متوسط است. در طراحی مداخلات ارتقایی باید بر متغیر قصد رفتاری و تعیین کننده های آن مانند کنترل رفتاری درک شده توجه کرد.

Application of theory of planned behavior in prediction of health responsibility, spiritual health and interpersonal relations in high school girl students in Tabriz

Background: Adolescence is sensitive period that form normal and abnormal habits for all of life. The aim of this study was determination of health and spiritual health responsibility and interpersonal relations and predictive factors based on the theory of planned behavior in high school girl students in Tabriz. Methods: In this cross sectional study, 340 students were selected thorough conventional sampling. A selfmade questionnaire based on standard questionnaires of Health Promotion and Lifestyle II (HPLPII), spiritual health standards and components of the theory of planned behavior (attitudes, subjective norms, perceived behavioral control, and behavioral intention) was used for data collection (Palutzian Ellison).The questionnaire was validated in a pilot study. Data were analyzed white SPSS v.15 by using descriptive and analytic tests. Results: Mean score for responsibility for health, spiritual health and interpersonal relationships and structures of theory of planned behavior were moderate among the students. There were significant positive correlations between elements of the theory (p<0.001). Attitude and perceived behavioral control constructs was able to predict 35percent intention of behavioral change (p<0.001, F=62.03 and R2=0.35).Constructs of attitude, subjective norms, and perceived behavioral control was able to predict 74 percent for behavioral change in accountability for health (p<0.0001, F=319.82 and R2= 0.74), 56 percent for behavioral change in spiritual health (p<0.0001, F=144.14 and R2=0.56) and 63 percent for behavioral change in interpersonal relationship (p<0.0001, F= 192.02 and R2=0.56). Conclusion: Generally state of health responsibility, interpersonal relationship, and spiritual health of students were intermediate. Thus behavioral intention and its determinants such as attitudes and perceived behavioral control interventions must be noted.