ارایه روش معتبرسازی اندازه‌گیری اسیدفولیک در آرد و نان غنی‌شده به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) با به‌کارگیری دتکتور فلورسانس

پیش‌زمینه و هدف: عمل غنی‌سازی آرد به‌عنوان مناسب‌ترین حامل جهت جبران کمبود آهن و اسیدفولیک در جیره غذایی، در سال‌های اخیر موردتوجه مسیولین بهداشت قرار گرفته است و از آنجایی که موضوع کنترل کیفی و کمی مواد غذایی از مباحث مهم در ارتباط با سبد غذایی افراد در هر جامعه محسوب می‌شود لذا در این خصوص لازم است تا انواع مواد موجود در مواد غذایی ازجمله اسیدفولیک مورد آنالیز واقع گردد. روش‌های متعددی برای اندازه‌گیری اسیدفولیک در مقالات علمی ارایه گردیده است، ولی عملاً روش دقیق، آسان و مورداطمینانی تابه‌حال در ایران گزارش نشده است که در این تحقیق با توجه به مطالعات انجام‌یافته و بررسی مقالات متعدد در این زمینه، روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا با استفاده از دتکتور فلورسانس به دلیل حساسیت بالا برای آنالیز میزان اسیدفولیک در نمونه‌های آرد و نان غنی‌شده طراحی گردید. مواد و روش‌ها: از آنجایی که اسیدفولیک خاصیت فلورسانس نداشته ما در این پروژه سعی نمودیم ساختمان شیمیایی این ویتامین را به کمک پرمنگنات به فرم فلیوروفور تبدیل نمایی‌ام. در این روش، پس از رسم منحنی کالیبراسیون استاندارد و استخراج اسیدفولیک از نمونه آرد و نان، میزان آن توسط دستگاه hplc مورداندازه‌گیری قرار می‌گیرد. جهت تشخیص و اندازه‌گیری مقادیر اسیدفولیک از دتکتور فلورسانس با طول‌موج تحریکی 296 نانومتر و طول‌موج نشری 440 نانومتر استفاده گردید. زمان بازداری برای اسیدفولیک 07/1 دقیقه به دست آمد. به‌عنوان فاز متحرک مخلوطی از متانول و آب دیونیزه به نسبت 20 به 80 استفاده شد. سرعت جریان فاز متحرک 1 میلی‌لیتر در دقیقه تنظیم گردید. سیستیم hplc شامل یک پمپ گرادیانت، ستون از نوع c18 به طول 10 سانتیمتر و قطر 6/4 میلی‌متر بود. یافته‌ها: منحنی کالیبراسیون در فاصله غلظتی 8-1/0 میکروگرم بر لیتر در محدوده خطی قرار دارد و در این روش حد تشخیص 03/0 میکروگرم بر لیتر حاصل گردید. منحنی جذب اسیدفولیک در زمان 12/1 دقیقه ظاهر گردید. نتایج آنالیزها نشان دادند که ضریب تغییرات درون روزی برای 3 غلظت ذکرشده، بین 37/2 – 07/0 میکروگرم بر لیتر 5 قرار داشت. برای تغییرات بین روزی نیز 3 غلظت مختلف ذکرشده موردبررسی قرار گرفتند. نتایج آنالیز آن‌ها نیز نشان داد که ضریب تغییرات بین روزی بین 82/7 –09/3 میکروگرم بر لیتر قرار داشت. این آزمایش‌ها سه بار بر روی هر نمونه انجام شد. بررسی نتایج نشان‌دهنده استخراج حدود 72درصد در نمونه‌های آرد و نان هست. مقدار اسیدفولیک در آردها و نان‌ها به ترتیب 102 و 85 میکروگرم بر 100 گرم را نشان می‌دهد که گویای کاهش 67/16 درصدی از مقدار اسیدفولیک در طی پروسه تهیه نان می‌باشد.نتیجه‌گیری: روش ما نشان داد که می‌تواند به‌عنوان یک روش آنالیز برای کنترل و اندازه‌گیری مقدار اسیدفولیک در آردهای غنی‌شده در آزمایشگاه‌های کنترل غذا و دارو به‌عنوان یک روش ساده و دقیق برای تعیین مقدار اسیدفولیک مورداستفاده قرار گیرد. نتایج حاصل از آنالیزها در خصوص میزان تکرارپذیری، صحت و دقت روش، میزان درصد بازیافت و حد تشخیص روش، همگی بیانگر اعتبار علمی و عملی این روش آنالیز می‌باشند و نیز همخوانی نتایج به‌دست‌آمده با نتایج سایر منابع علمی تایید کننده این مسیله می‌باشد.