مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی شناختی رفتاری هیجان مدار (ECBT) و گروه‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT) بر اختلال اضطراب اجتماعی کودکان

پیش‌زمینه و هدف: اختلال اضطراب اجتماعی یکی از اختلالات شایع کودکی و نوجوانی است که عدم توجه به درمان آن منجر به ازمان اختلال، تبدیل و یا همراه شدن آن با سایر مشکلات روان‌پزشکی در بزرگ‌سالی می‌گردد. لذا اقدامات به‌موقع در مورد این اختلال با استفاده از درمان‌های موثر، به نفع کودک، خانواده و جامعه می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی و مقایسه اثرگذاری درمان‌های شناختی-رفتاری (cbt) و شناختی رفتاری هیجان مدار (ecbt) بر اختلال اضطراب اجتماعی کودکان 9-13 ساله شهر اصفهان بود. مواد و روش: این پژوهش از نوع تجربی و با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه صورت گرفت. جامعه‌ی این پژوهش شامل کلیه کودکان 9-13 ساله‌ی مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در شهر اصفهان بود. نمونه پژوهش شامل 36 کودک مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی (18 دختر و 18 پسر) بود که به‌طور تصادفی به سه گروه درمان شناختی-رفتاری (cbt)، شناختی-رفتاری هیجان مدار (ecbt) و گروه گواه (بدون درمان) اختصاص داده شدند. از آزمودنی‌ها پیش از درمان، پس از اتمام درمان و سه ماه بعد از درمان آزمون‌های scared (سنجش اضطراب) و cems (مدیریت خشم و غم) گرفته شد. به والدین آن‌ها نیز پرسشنامه scared در هر سه مرحله ارایه شد. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از نرم‌افزار spss-20 و به روش انکوا با تکرار و مقایسه‌های زوجی t و یا روش غیرپارامتریک کروسکال والیس و مان ویتنی یو، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که هر دو درمان (cbt و ecbt) در مقایسه با گروه گواه، در هر دو مرحله پس‌آزمون و پیگیری، منجر به کاهش اضطراب اجتماعی، نمره کل اضطراب و تنظیم نایافتگی غم کودکان شد و از این نظر تفاوت معنی‌داری بین دو گروه نبود. همچنین درمان هیجان مدار به‌طور معنی‌داری در مقایسه با گروه گواه منجر به کاهش علایم تنظیم نایافتگی خشم و بازداری غم و افزایش مقابله موثر با خشم و غم شد و از این نظر با درمان شناختی رفتاری متفاوت بود (05/0 > p).نتیجه‌گیری: در کودکان مبتلا به اضطراب اجتماعی، بین درمان‌های شناختی رفتاری (cbt) و شناختی رفتاری هیجان مدار (ecbt) ازنظر تاثیرگذاری بر اضطراب و تنظیم نایافتگی غم تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد، اما درمان هیجان مدار منجر به بهبود مدیریت هیجانات منفی (خشم و غم) شد و ازاین‌جهت نسبت به cbt، ارجحیت دارد. لذا استفاده از این درمان خصوصاً در مواردی که کودک علاوه بر اضطراب، در مدیریت سایر هیجانات منفی نیز مشکل دارد، به درمانگران کودک توصیه می‌گردد.