توسعه یک سنسور رنگ سنجی مبتنی بر نانومنشورهای نقره برای اندازه‌گیری داروی مرکاپتوپورین با استفاده از گوشی هوشمند

پیش‌زمینه و هدف: داروی مرکاپتوپورین خاصیت ضد سرطانی دارد، به‌ویژه برای درمان لوسمی حاد کودکی استفاده می‌شود. مانند سایر داروهای شیمی‌درمانی، این دارو دارای اثرات نامطلوب قابل‌توجهی ازجمله سمیت کبدی، سرکوب سیستم ایمنی و سرکوب سلولی است. بنابراین، کنترل دوز مصرفی این دارو در بدن انسان ضروری است. روش‌های مورداستفاده برای اندازه‌گیری مرکاپتوپورین زمان‌بر و پرهزینه هستند. ازاین‌رو، ارائه‌ی یک روش حساس و ساده برای ارزیابی این دارو اهمیت دارد.مواد و روش‌ کار: نانومنشورهای نقره با استفاده از نیترات نقره، پلی ونیل پیرولیدین، هیدروژن پراکسید و سدیم بورهیدرید سنتز شدند. صحت سنتز آن‌ها با رسم طیف جذبی و تصویربرداری میکروسکوپ الکترونی (tem) تایید شد. دیسک‌های ژل آگاروز حاوی نانومنشورهای نقره تهیه شدند و در شرایط بهینه آزمایشی در معرض غلظت‌های مختلف مرکاپتوپورین قرار گرفتند. در ادامه این دیسک‌ها به محلول یدید اضافه شدند. درنهایت تصویربرداری با گوشی هوشمند برای پردازش میزان شدت رنگ rgb انجام شد.یافته‌ها: تصاویر tem نشان داد نانومنشورهای نقره به‌درستی سنتز شده‌اند. سه پیک اختصاصی رزونانس پلاسومون سطحی نانومنشورهای نقره در طول‌موج‌های 330، 485 و 735 نانومتر ظاهر شد. گوشه‌های نانومنشورهای نقره که در ژل آگاروز تثبیت شده بودند در حضور یدید خورده شدند و تغییر رنگ ژل از آبی (100r:) به بنفش (123r:) مشاهده شد. مرکاپتوپورین از گوشه‌های نانومنشورهای نقره در برابر یدید محافظت کرده و رنگ آبی ژل حفظ می‌شود.بحث و نتیجه‌گیری: میزان تغییر رنگ دیسک‌های حاوی نانومنشور نقره با غلظت مرکاپتوپورین متناسب بود. بر این اساس روش رنگ سنجی برای سنجش مرکاپتوپورین توسعه داده شد. محدوده خطی روش 1 تا 20 و حد تشخیص 0.9 میکرومولار به دست آمد. از این ‌روش برای اندازه‌گیری مرکاپتوپورین در نمونه قرص تجاری آن استفاده شد و نتایج رضایت بخشی به دست آمد.

development of a colorimetric sensor based on silver nanoprisms for mercaptopurine detection by smartphone

background & aims: mercaptopurine (mp) is an anti-cancer drug specifically applied for the treatment of childhood acute leukemia. however, like other chemotherapy drugs, it can cause notable adverse effects including hepatotoxicity, immunosuppression, and myelosuppression. therefore, it is imperative to regularly monitor the dosage of this medication in the human body. currently used methods are time-consuming and expensive. hence, the creation of a sensitive and cost-effective approach for mp detection is of importance.materials & methods: agnprs were synthesized from silver nitrate, trisodium citrate, poly(vinylpyrrolidone), hydrogen peroxide, and sodium borohydride. the formation of agnprs was confirmed by tem imaging and absorbance spectrum recording. the agarose gel discs containing agnprs were prepared and exposed to different concentrations of mp. then, the discs were placed into an i⁻ solution and rgb signals were taken via imaging by a smartphone.results: the prepared agnprs were characterized by uv–vis absorption spectroscopy and tem imaging. tem images confirmed the triangular shape of agnprs. additionally, three spr characteristic peaks of agnprs appeared at 330, 485, and 735 nm. the corner sites of agnprs placed in agarose gel were dissociated by i⁻, leading to a color change of the agnpr discs from blue to purple. in the presence of mp, agnprs were protected from etching by i⁻, resulting in the discs returning to a bluish color.conclusion: the color variations of the prepared agnpr discs were proportional to the concentration of mp. based on this fact, a colorimetric sensor was developed for the determination of mp. the sensor’s linear concentration range was obtained from 1 to 20 µm with a lod of 0.9 µm. the developed method was applied for the determination of mp in pharmaceutical compounds (6-mp tablets, 50 mg) with satisfactory results.