مروری بر کاربردهای سنتی، فیتوشیمی و خواص دارویی کلیر ( capparis decidua (forssk.) edgew): گیاه دارویی ناشناخته در ایران

پیش‌زمینه و هدف:  capparis decidua (کلیر) یک گیاه اقتصادی مهم متعلق به خانواده‌ی capparaceae است. این گیاه به‌طور عمده در نواحی بیابانی یافت می‌شود و به دما، تنش‌های شوری و خشکی مقاوم است. این گونه ازنظر دارویی، خوراکی (میوه و ترشی)، تامین علوفه‌ی دام، چوب سوخت و الوار ارزشمند است. c. decidua به‌طور سنتی به‌عنوان ضدالتهاب، ضد روماتیسم، ضد دیابت، ضد کرم، ضد باکتری، ضد جوش و تاول، تسکین درد دندان ، ضد باروری و به‌عنوان اشتهاآور استفاده می‌شود. همچنین دارای اثرات مفیدی در درمان بیماری‌های مختلف مانند آسم، دیابت، اختلالات کبدی، کلسترول خون، فشارخون بالا و عفونت‌های میکروبی است. مطالعه مروری حاضر به معرفی کاربردهای سنتی، ترکیبات شیمایی گیاهی و خواص دارویی این گیاه پرکاربرد می‌پردازد. مواد و روش کار: این پژوهش یک مطالعه مروری است که با استفاده از یک جستجوی الکترونیک در بانک‌های اطلاعاتی civilica، sid، science direct ،scopus ،pubmed ، springer ، wiley صورت گرفت. یافته‌ها: این خواص دارویی ناشی از وجود ترکیبات شیمیایی گیاهی ازجمله آلکالوئیدها، فنول‌ها، فلاونوئیدها، استرول‌ها، ویتامین‌ها و اسیدهای چرب در عصاره‌ی بخش‌های مختلف کلیر است. باوجود ارزش دارویی، c. decidua هم در طب سنتی و هم در تحقیقات علمی در ایران مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. بحث و نتیجه‌گیری: مروری بر مطالعات صورت گرفته در ایران نشان می‌دهد که ارزش دارویی c. decidua در ایران چه در طب سنتی و چه در تحقیقات علمی مورد غفلت قرار گرفته است و تحقیق حاضر می‌تواند اطلاعاتی را در اختیار علاقه‌مندان به حوزه گیاهان دارویی قرار دهد و مطالعات بیشتر روی این گیاه ارزشمند را فراهم کند.

a review of traditional uses, phytochemisty and pharmacology of capparis decidua (forssk.) edgew: an unknown medicinal plant in iran

background & aims: capparis decidua (kair) is an important economic plant belonging to the family of capparaceae. this plant is mainly found in desert areas, and is resistant to temperature, salinity, and drought stresses. this species is valuable for medicinal purposes, food (fruits and pickles), providing animal fodder, fuel wood, and timber. c. decidua is traditionally used as anti-inflammatory, anti-rheumatic, anti-diabetic, anti-worm, anti-bacterial, anti-acne and blister, toothache relief, anti-fertility, and as an appetizer. it also has beneficial effects in the treatment of various diseases such as asthma, diabetes, liver disorders, blood cholesterol, high blood pressure and microbial infections. the present review introduces the traditional uses, herbal chemical compounds, and medicinal properties of this widely used plant.materials & methods: the present study is a review article that was conducted by an electronic search in civilica, sid, springer, pubmed, science direct, and willy.results: these medicinal properties are due to the presence of herbal compounds such as alkaloids, phenols, flavonoids, sterols, vitamins and fatty acids in the extract of different parts of kair. in spite of its medicinal value, c. decidua has been neglected in both traditional medicine and scientific research in iran.conclusion: a review of the studies conducted in iran shows that the medicinal value of c. decidua in iran has been neglected both in traditional medicine and in scientific research, and the present research can provide information to those interested in the field of medicinal plants. it can also provide the basis for further studies on this valuable plant.