سنجش فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز و استرس اکسیداتیو در بیماران دیابت تیپ 2 و ارتباط آن‌ها با سطح سرمی گلوکز و پارامترهای لیپیدی خون (مطالعه‌ی مورد-شاهدی)

پیش‌زمینه و هدف: دیابت به‌عنوان شایع‌ترین اختلال متابولیت شیوع گسترده‌ای را در چند دهه اخیر داشته است. استرس اکسیداتیو و عوامل مربوط به آن نقش مهمی در شروع و ایجاد عوارض دیابتی دارند. در این مطالعه فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز و میزان شاخص‌های استرس اکسیداتیو در پلاسمای بیماران دیابت تیپ 2 و همبستگی آن‌ها با سطح خونی گلوکز و پارامترهای لیپیدی ارزیابی شد.مواد و روش کار: این مطالعه از نوع موردی- شاهدی بود. 50 فرد سالم (نفر (24 مرد و 26 زن) و 50 فرد دیابتی (نفر (25 مرد و 25 زن) به‌طور تصادفی انتخاب شدند. پس از 12 ساعت ناشتا، نمونه‌های خون گرفته شد و سرم جدا شد. میزان سطح سرمی قند ناشتا، پروفایل لیپیدی، پراکسیداسیون لیپیدی، وضعیت آنتی‌اکسیدانی تام و فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز توسط پروتکل‌های مربوطه اندازه‌گیری شد. با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 16 تمام اطلاعات تجزیه‌وتحلیل شد. سطح معنی‌داری p ≤0.05 در نظر گرفته شد.یافته‌ها: فعالیت سرمی آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز  و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تام در گروه بیمار کاهش معناداری در مقایسه با گروه شاهد داشت. سطح سرمی مالون دآلدهید، fbs، tg، vldl-c و hba1c در گروه بیمار افزایش معناداری نسبت به گروه کنترل داشت. آنالیز آماری ارتباط معنادار و مستقیمی بین فعالیت آنزیمی گلوتاتیون پراکسیداز و سطوح  tac و hdl-c و ارتباط معکوس و معناداری بین فعالیت آنزیمی گلوتاتیون پراکسیداز با میزان سرمی mda، hba1c و fbs را نشان داد. همچنین نشان داده شد که ارتباط معنادار و مستقیمی بین غلظت سرمی mda و سطوح hba1c، tg، fbs و vldl-c وجود داشت. این در حالی بود که ارتباط معنادار و معکوسی بین غلظت سرمی tac و سطوح hba1c، tg، fbs و vldl-c مشاهده شد.بحث و نتیجه‌گیری: استرس اکسیداتیو عامل مهمی در ایجاد دیابت و پیشرفت عوارض آن است، به‌طوری‌که کاهش سطح عوامل آنتی‌اکسیدانی و افزایش سطح اکسیدان‌ها رابطه بسیار نزدیکی با اختلالت متابولیسمی کربوهیدرات‌ها و لیپیدها دارد.

evaluation of glutathione peroxide activity and oxidative stress in type 2 diabetic patients and their relationship with serum glucose level and blood lipid parameters in a case-control study

background & aims: diabetes has been the most common metabolic disorder in recent decades. oxidative stress and its related factors play an important role in the onset and complications of diabetes. in this study, glutathione peroxidase activity and oxidative stress indices in serum of type 2 diabetes patients and their correlation with blood glucose and lipid parameters were evaluated.materials & methods: this is a case-control study. 50 healthy people (24 men and 26 women) and 50 diabetic people (25 men and 25 women) were randomly selected. following a 12-hour fasting condition, the blood samples were taken and the sera were isolated. fasting blood sugar, lipid profiles, lipid peroxidation, total antioxidant status, and glutathione peroxidase activity were measured by relevant protocols. all information was analyzed using spss software version 16. a significance level of p ≤0.05 was considered.results: serum glutathione peroxidase activity and total antioxidant status in the patient group had a significant decrease in comparison with the control group. serum levels of malondialdehyde, fbs, tg, vldl-c, and hba1c increased significantly in the patient group than in the control group. statistical analysis showed a significant and direct correlation between glutathione peroxidase activity and tac and hdl-c levels, and a significant and inverse correlation between glutathione peroxidase activity and serum mda, hba1c, and fbs levels. it was also shown that there was a significant and direct correlation between mda serum concentration and levels of hba1c, tg, fbs, and vldl-c. however, there was a significant and inverse correlation between serum tac concentration and hba1c, tg, fbs, tc, and vldl-c levels.conclusion: oxidative stress is a major contributor in the development of diabetes and its complications, so that the decrease in the level of antioxidative factors and the increase in the level of oxidants are closely related to the metabolic disorder of carbohydrates and lipids.