بررسی سونوگرافیکی تغییرات آترواسکلروتیک آئورت و شرایین ایلیاک در بیماران مبتلابه نارسایی مزمن کلیوی بالای 45 سال، یک مطالعه مورد شاهدی

پیش‌زمینه و هدف: در نارسایی مزمن کلیه بیمار دچار مشکلات و عوارض متعددی می‌گردد. یکی از مشکلات عمده تسریع اترواسکروز است هرچند اعتقاد بر این است که عوامل متعددی در بروز اترواسکروز در بیماران مزمن کلیوی دیالیزی دخیل است. ارزیابی سونوگرافیک شرایین به‌عنوان روشی دقیق و غیرتهاجمی در بررسی فرآیند آترواسکلروز پیشنهاد شده است. پلاک آترواسکلروتیک و ضخامت انتیمامدیا را می‌توان به‌راحتی توسط سونوگرافی داپلر رنگی ارزیابی کرد. هدف از این مطالعه، بررسی یافته‌های سونوگرافی داپلر رنگی در مورد آترواسکلروز آئورتوایلیاک در بیماران تحت همودیالیز بالای 45 سال می‌باشد.مواد و روش‌ها: در یک مطالعه توصیفیتحلیلی، 50 بیمار همودیالیزی بالای 45 سال طی 14 ماه در مرکز آموزشیدرمانی امام رضا (ع) تبریز موردبررسی قرار گرفتند. 50 فرد سالم همسان ازنظر سن و جنس با گروه اول به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. سونوگرافی داپلر رنگی جهت تعیین فرآیند آترواسکلروز شرایین آئورتوایلیاک مورد استفاده قرار گرفت. تنگی بیش از 70 درصد قطر داخلی به‌عنوان تنگی بارز در نظر گرفته شد. ضخامت انتیمامدیای شریان ایلیاک در هر دو سمت اندازه‌گیری شده و تعداد پلاکت‌های آترومی نیز ثبت شدند.یافته‌ها: 28 مرد و 22 زن با سن متوسط 52/8 ±54/56 سال در گروه مورد و 25 مرد و 25 زن با سن متوسط 66/7 ±74/55 سال در گروه شاهد وارد مطالعه شدند (05/0p). آنوریسم آئورت شکمی در 5 بیمار (10 درصد) گروه مبتلا به بیماری کلیوی و در هیچ‌یک از افراد گروه شاهد ثبت گردید (03/0=p). میانه ضخامت انتیمامدیای بیشینه شرایین ایلیاک در گروه دیالیز به‌طور معنی‌داری بیشتر از شاهد بود (9/0 در برابر 6/0 میلی‌متر؛ 001/0>p). تنگی بارز در شرایین آئورتوایلیاک وجود نداشت. تعداد موارد با آتروم آئورت و شرایین ایلیاک در گروه مبتلا به بیماری کلیوی به‌طور معنی‌داری بیشتر بود (54 درصد در برابر 12 درصد؛ 001/0>p).نتیجه‌گیری: گرچه تنگی بارز در شرایین آئورتوایلیاک بیماران همودیالیزی وجود نداشت؛ ولی فرآیند آترواسکلروز در این عروق در مقایسه با افراد سالم به‌طور معنی‌داری پیشرفته‌تر بود.

SONOGRAPHIC EVALUATION OF AORTOILIAC ATHEROSCLEROSIS IN CHRONIC RENAL FAILURE PATIENTS OLDER THAN 45 YEARS: A CASE-CONTROL STUDY

Background Aims: Patients with chronic kidney disease (CKD) encounter many complications and morbidities. One of these major complications is accelerated atherosclerosis which is believed to be multifactorial in CKD and dialysis patients. Ultrasonographic evaluation of arteries has been proposed as an accurate and noninvasive method in assessing the process of atherosclerosis. Atherosclerotic plaque and intimamedia thickness (IMT) could readily be evaluated by color Doppler ultrasonography (CDU). This study aimed at evaluating the CDU findings regarding aortoiliac atherosclerosis in hemodialysis CKD patients older than 45 years.Materials Methods: In an analyticdescriptive study, 50 hemodialysis patients aged 45 years or older were recruited during a 14month period in Tabriz Imam Reza Teaching Center. Another 50 age and sexmatched healthy individuals served as the controls. CDU was employed to determine the atherosclerosis process of aortoiliac arteries in both groups. Lumen stenosis >70% of internal diameter was considered as the ldquo;significant stenosis rdquo;. The iliac IMT was also determined on both sides.Results: There were 28 males and 22 females in the case group with a mean age of 56.54 ±8.52 years while there were 25 males and 25 females in the control group with a mean age of 55.74 ±7.66 years (p>0.05). The mean duration of hemodialysis was 22.76 ±14.35 (658) months in the CKD group. The median abdominal aortic diameter was significantly lower in the case group compared to the control group (13 vs. 17 mm; p<0.001). There were 5 cases (10%) with abdominal aortic aneurysm in the CKD group with no similar cases in the other group (p=0.03). The median maximum IMT of the iliac arteries was significantly higher in the dialysis group compared to that in the control group (0.9 vs. 0.6 mm; p<0.001). There was no significant stenosis in aortoiliac arteries. Frequency of the cases with atherosclerotic atheromas in aorta and iliac arteries was significantly higher in the CKD patients compared to the control group (54% vs. 12%; p<0.001).Conclusion: Although there was no significant stenosis in aortoiliac arteries in hemodialysis patients, the atherosclerosis was significantly more advanced in these vessels compared to healthy counterparts.