مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و اصلاح سوگیری توجه بر علائم روان‌شناختی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2: یک مطالعه نیمه تجربی

پیش‌زمینه و هدف: دیابت ازجمله بیماری‌های متابولیک و یک اختلال چندعاملی است که با افزایش مزمن قند خون یا هیپرگلسیمی شخص می‌شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و اصلاح سوگیری توجه بر علائم روان‌شناختی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام گرفته است.مواد و روش کار: این تحقیق از نوع مداخله‌ای می‌باشد. در این پژوهش از طرح نیمه تجربی پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده گردید. جامعهٔ آماری، شامل تمامی بیماران دیابتی در شهر کرمان بود. در این پژوهش از شیوه نمونه‌گیری در دسترس استفاده گردید. بدین منظور با توجه به ملاک‌های ورود و خروج، تعداد 75 نفر از بیماران دیابتی نوع 2 به‌عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در 3 گروه، شامل دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل جایگزین شدند. اطلاعات لازم، از اجرای آزمون دات پروب و پرسشنامه علائم روان‌شناختی dass21 در مرحلهٔ پیش‌آزمون و پس‌آزمون جمع‌آوری شد. سپس روی گروه اول، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و روی گروه دوم اصلاح سوگیری توجه اعمال گردید، اما گروه کنترل به روند طبیعی خود ادامه داد و سرانجام آزمودنی‌های هر سه گروه مجدداً با ابزارهای پژوهش ارزیابی شدند. داده‌های به‌دست‌آمده با نرم‌افزار spss23 و روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و اصلاح سوگیری توجه سبب کاهش معنی‌دار علائم روان‌شناختی (افسردگی، اضطراب و استرس) در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می‌گردد (05/0>p).بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش موید اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و اصلاح سوگیری توجه در کاهش علائم روان‌شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 است.

THE EFFECTIVENESS OF MINDFULNESS BASED COGNITIVE THERAPY AND ATTENTION BIAS MODIFICATION ON PSYCHOLOGICAL SYMPTOMS IN PATIENTS WITH TYPE 2 DIABETES

Background Aims: The purpose of this study was to compare the effectiveness of mindfulness based cognitive therapy and attention bias modification onpsychological symptomsin patients with type 2 diabetes.Materials Methods: This research is an interventional study.The research method was quasiexperimental design with pretestposttest with control group. The statistical population of this study included all diabetic patients in Kerman. Convenient sampling method was applied for this research. According to the entry and exit criteria, 75 patients with type 2 diabetes were selected and randomly divided into 3 groups, two experimental and one control group. Data needed for this study was collected from Dot probe test and psychological symptom questionnaire (Dass21) in the pretest and posttest with demographic information, history and characteristics of diabetes. Then, the first group received mindfulness based cognitive therapy (MBCT), and the second group received attention bias modification (ABM), but the control group did not receive any interventions. Finally, the subjects of the three groups were evaluated with research tools. In order to analyze the statistical data, analysis of covariance (ANCOVA) was conducted using SPSS (version 23).Results: The results showed that mindfulness based cognitive therapy and attention bias modification caused significant decrease in psychological symptoms (depression, anxiety and stress) in patients with type 2 diabetes.Conclusion: The results of this study confirmed the effectiveness of mindfulness based cognitive therapy and attention bias modification in psychological symptoms in patients with type 2 diabetes.