اثر تیمارهای مختلف اصلاحی بر آبشویی خاک لکه های شور و سدیمی جنوب اهواز با استفاده از یک مدل فیزیکی

نیشکر گیاهی است که به شوری خاک حساس می باشد و جهت کشت این گیاه در اراضی شور و سدیمی مانند جنوب خوزستان ، انجام عملیات اصلاح خاک ضروری است. روش متداول برای نیل به این هدف، آبشویی با استفاده از رودخانه های محلی ( کارون) است که اغلب نتیجه مطلوبی در پی دارد. اما گاهی پس از انجام آبشویی، لکه های قهوه ای رنگ بر سطح مزارع پدیدار می شود. خاک این لکه ها فوق العاده شور و سدیمی است و رشد نیشکر در این لکه ها یا محدود شده و یا اصلا صورت نمی گیرد. هدف این تحقیق بررسی امکان اصلاح خاک لکه ها، با استفاده از مدل فیزیکی است که درآن ضریب آبگذری خاک، با بهم زدن ساختمان فیزیکی آن افزایش یافته و شوری آب آبشویی با افزودن آب شور و گچ بالا رود تا پایداری ساختمان خاک در هنگام آبشویی تضمین شود. تیمارهای مختلف آبشویی با آب کارون (ec=2 ds/m) آب شور (ec=10ds/m) + آب کارون و گچ به میزان پنج تن در هکتار + آب کارون در یک مدل فیزیکی اعمال شده اند. همزمان با انجام آبشویی، پارامترهایی همچون قابلیت هدایت الکتریکی نسبت جذب سدیم زه آب و نیز ضریب آبگذری خاک تعیین شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها درقالب طرح کرتهای دو بار خرد شده صورت پذیرفت. نتایج نشان می دهند که ضریب آبگذری خاک در مناطق لکه دار تفاوت معنی داری (‌در سطح یک درصد) با ضریب آبگذری مناطق سالم( فاقد لکه) دارد، علت این امر می تواند بر اثر متفاوت بودن جرم مخصوص ظاهری خاک در دو محل یادشده باشد. علیرغم این تفاوت، شوری زدایی و سدیم زدایی خاک لکه های قهوه ای با استفاده از مدل فیزیکی و آبشویی با آب کارون به نحومطلوبی انجام گردید. بنابراین نتایج نشان میدهند با افزایش ضریب آبگذری خاک این لکه ها حتی باآب کارون قابلیت اصلاح در مدل فیزیکی بکار رفته را داشته باشند. ولی در مزرعه بدلیل کم بودن ضریب آبگذری و عدم تخلیه زه آب توسط زهکشهای از وقوع این فرایند جلوگیری می شود. با انجام عملیات فیزیکی ( زیرشکنی) احتمال بهبود وضعیت ضریب آبگذری خاک و در نتیجه شوری زدایی و سدیم زدایی خاک ( بشرط عملکرد درست زهکشها) وجود دارد.