تأثیر سطوح مختلف نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه کلزا رقم PF7045 در شرایط آب و هوایی خوزستان

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و تراکم مطلوب بوته کلزا رقم pf7045 بر عملکرد دانه، آزمایشی در سال 79-1378، در مزرعه تحقیقاتی مجتمع عالی آموزشی و پژوهشی کشاورزی رامین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اجرا گردید. آزمایش در قالب طرح کرتهای خرد شده با پایه بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار انجام گردید. تیمارهای اصلی شامل پنج سطح کود نیتروژن n5=225,n4=180,n3=135,n2=90,n1=45 ( کیلوگرم نیتروژن در هکتار)‌ و تیمارهای فرعی شامل 3 سطح تراکم بوته d3=90,d2=70,d1=50 ( بوته در متر مربع) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش کاربرد کود نیتروژنه تا سطح 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار عملکرد دانه ( 9/1980 کیلوگرم در هکتار) به طور معنی داری افزایش یافت. از طرفی عملکرد دانه به طور معنی داری تحت تاثیر افزایش تراکم بوته قرار گرفت. بنحوی که حداکثر عملکرد دانه (4/2796 کیلوگرم در هکتار) در تراکم 90 بوته در متر مربع به دست آمد. اثرات متقابل نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه نیز معنی دار بود. بطوری که حداکثر عملکرد دانه از تراکم 90 بوته در مترمربع و با کاربرد 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با میانگین 0/3301 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. این یافته بیانگر آن است که واکنش کلزا نسبت به تغییرات تراکم بوته با تغییر مقدار کاربرد نیتروژن تغییر می کند. در بین اجزای عملکرد دانه تعداد خورجین در واحد سطح و تعداد دانه در خورجین به ترتیب حساسیت بیشتری نسبت به نیتروژن و تراکم بوته نشان دادند. بنحوی که تعداد خورجین با افزایش نیتروژن و تراکم افزایش نشان داد، در حالی که تعداد دانه در خورجین کاهش داشت. وزن هزار دانه با افزایش نیتروژن روند افزایشی و با افزایش تراکم بوته روند کاهشی را نشان داد. بیشترین درصد روغن دانه از تیمار با 45 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و تراکم 50 بوته در متر مربع با میانگین 09/45 درصد و کمترین آن از تیمار با 135 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و تراکم 50 بوته در مترمربع با میانگین 40 درصد بدست آمد. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که درصد روغن دانه نسبت به تغییرات مقدار نیتروژن و تراکم بوته عکس العمل نشان می دهد، اما تغییرات درصد روغن دانه به مقدار زیادی بستگی به سطح نیتروژن کاربردی دارد.