لزوم تدوین مقررات ساختمانی کارکردی برای خودکارسازی کنترل ضوابط

کنترل ضوابط و مقررات ساختمانی که امروزه در کشور به صورت دستی انجام می شود، فرایندی است دشوار، زمان بر و مستعد خطا. تلاش هایی در ایران و جهان برای خودکارسازی این فرایند انجام شده است و در برخی کشورها این فرایند به طور کامل به صورت خودکار توسط رایانه انجام می شود. طبق مدل ایستمن و همکاران، ساختار کنترل خودکار ضوابط دارای چهار مرحله اصلی است که یکی از آن ها ترجمه مقررات از زبان انسان به زبان ماشین است. این مرحله چالش های زیادی از جنبه های برنامه نویسی و همچنین متون قانونی دارد که در این مقاله به چالش های متون پرداخته شده است. قوانینی که با رویکرد کارکردی تدوین شده باشند در مقایسه با قوانین تجویزی تناسب بیشتری برای خودکارسازی دارند. برخی کشورها برای تسهیل خودکارسازی ضوابط و استفاده از مزایای آن متون قانونی خود را با رویکرد کارکردی بازنویسی کرده اند. در این مقاله پس از مرور تاریخچه و اصول خودکارسازی کنترل ضوابط، قوانین تجویزی و کارکردی تعریف شد. سپس با بررسی مقررات ملی ساختمان و تحلیل رویکرد آن ها، مشخص شد رویکرد بعضی مباحث کارکردی و رویکرد بعضی دیگر تجویزی است، در حالی که بعضی مباحث هردو رویکرد را به موازات بکدیگر به کار گرفته اند. ضوابط کارکردی عمدتا در مباحث مرتبط با معماری و ضوابط کارکردی عمدتا در مباحث فنی دیده شد. در انتها پیشنهاد شده است قوانین با رویکرد کارکردی نیز تدوین شده و در کنار قوانین تجویزی موجود قرار گیرند. رویکرد کارکردی، علاوه بر تسهیل خودکارسازی کنترل ضوابط، همچنین دارای مزایای دیگری از جمله، آزادی عمل بیشتر طراح، اختصار قوانین و انعطاف پذیری آن ها در صورت نیاز به تغییر است.

the necessity to devise performance-based building regulations for automated code checking

code compliance checking, which is still a manual process in iran, is a cumbersome, time-consuming process, prone to errors. there have been several efforts worldwide as well as in iran, to automate this process, today some countries have reached fully automated code compliance checking, done entirely by computers. according to eastman et al, automated code checking comprises four stages, one of which is to translate building code from human language to a machine language. this is a challenging stage regarding computer programming, as well as in building codes themselves. this paper investigates building codes. for automated code checking performance-based codes are found more suitable than prescriptive codes. some countries have rewritten their building codes with a performance-based approach in order to facilitate automated code checking. in this paper, having reviewed the history of automated code compliance checking and its principles, the definition of prescriptive codes as well as performance-based codes are mentioned. then an investigation on the national building code of iran and analyzing its approach showed that some chapters are prescriptive and some are performance based while few employ both approaches alongside each other. the prescriptive approach was largely found in architecture chapters and the performance-based approach in the engineering chapter. at the end, it is suggested to devise a performance-based version of all codes to be used alongside their current prescriptive ones. the performance-based approach facilitates automated code compliance checking, while also has benefits such as more authority for designers, briefer regulation texts, and more flexibility in case a change in the regulations is necessary.