حکومت خاندان اسفندیاری در کرمان (محمداسماعیل خان نوری اسفندیاری)

یکی از دوره های مهم سیاسی - اجتماعی تاریخ کرمان، دوره قاجار می باشد که از 208 ه. / 1796 م. تا 1334 ه. / 1922 م. به طول انجامید و در دوران همین سلسله بود که آقامحمدخان قاجار طی حمله ای وحشیانه کرمان را به ویرانه ای تبدیل کرد و بزرگترین بدبختی را برای آن به ارمغان آورد. اما چهار سال پس از این حادثه دردناک، فتحعلی شاه ( جانشین آقامحمدخان) به اشاره بزرگان و برای جبران خسارت ها و خرابیهای کرمان، پسرعمویش ابراهیم خان ظهیرالدوله قاجار را به حکومت آن جا منصوب کرد و سی و هفت سال پس از وی، محمد اسماعیل خان نوری اسفندیاری ( وکیل الملک اول) و پس از پسرش مرتضی قلی خان ( وکیل الملک دوم) در مجموع 20 سال بر کرمان حکومت داشتند که مظهر آبادانی ها و خدمات بسیاری بودند و این مقاله به تشریح چگونگی حکومت و خدمات این خاندان ( خاندان اسفندیاری) در کرمان و معرفی آنان می پردازد.