جایگاه تاریخی تنکابن در جغرافیای گیلان و مازندران

شرایط جغرافیایی و آب و هوایی نواحی شمال ایران سبب شد این مناطق از منظر فرهنگی - سیاسی و تاریخی با مناطق دیگر ایران سیری متفاوت داشته باشند . در یک نگاه کلی، همه ی مناطق جنوبی دریای خزر شبیه هم هستند ، اما در تاریخ آن را به بخش های مختلف تقسیم کرده اند و هر منطقه حیات سیاسی مستقلی دارد . در یک تقسیم بندی کلی ، ایالات ساحلی دریای خزر به دو ولایت گیلان و مازندران تقسیم می شود. در منابع تاریخی همواره این دو ولایت مرزهای تقریبا ثابتی داشته اند ،‌ و خاندان های حکومت گر هر کدام کمابیش در حدود خویش حکمرانی می کردند . با مطالعه دقیق در منابع تاریخی به منطقه کوچک اما مهمی ( = تنکابن ) بر می خوریم که در جغرافیای تاریخی گیلان و مازندران نقشی اساسی دارد .این منطقه به نام تنکابن ، با مرزهای طبیعی بین مازندران و گیلان منطقه ای حائل ایجاد نموده است . قدیمی ترین کتاب جغرافیایی که در آن از منطقه تنکابن نام برده شده ، حدودالعالم است ، و از قرن چهارم هجری به بعد است که در منابع از چنین منطقه ای به طول جغرافیایی بیش از صد کیلومتر بین گیلان و مازندران یاد شده است . سیر تاریخی خاص سرزمین تنکابن نام خویش را از دژ ‹‹ تنکا›› گرفته است . دژ تنکا بر فراز تپه ی کم ارتفاع قلعه گردن همچون نگهبانی مناطق جلگه ای را نظارت می نمود. ظهور خاندان خلعتبری در عرصه سیاسی تنکابن به این منطقه هویت تاریخی بخشید .