ترانه های طبری امیرپازواری و اشعار هجایی ایرانی

ترانه های طبری در زمره میراث ادبی و فولکوریک ایرانی است . دراین مقاله ، ترانه ها و اشعار امیرپازواری ، شاعر بومی سرای خطه طبرستان ( مازندران )‌ و اشعار هجایی - تکیه ای ایرانی میانه ( پارتی و فارسی میانه )‌مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است .طی این پژوهش ، مشخص گردید که ترانه های طبری دنباله سنت شعری فهلویات قدیم بوده است ؛ سنتی که خود بازمانده سنت گوسانی یا خنیاگری ایران در دوره میانه ( دوران اشکانی و ساسانی ) است . زبان طبری بازمانده زبانهای ایرانی میانه ، یعنی پارتی یا پهلوی اشکانی و فاری میانه دوره ساسانی است . از نظرگاه ریشه ای شناسی ، صرف و نحو و کاربرد واژگانی ، گویش های شرق مازندران ، بیشتر خصوصیات پهلوی اشکانی و گویش های غرب مازندران ،‌ عمدتا ، ویژگیهای فارس میانه دره ساسانی را نشان می دهد ؛ هر چند با گذشت زمان ، خصوصیات هر دو گویش با هم آمیخته شده است . از این رو ترانه های امیر پازواری گونه ی تحول یافته ترانه های پارتی و فارسی میانه از نمونه های متاخر فهلویات قدیم به شمار می رود . دراین پژوهش ، نظریات ایران شناسان بلند پایه ای چون دکتر خانلری ، هنینگ ، بویس و لازا در باب هجایی بودن شعر ایرانی دوره میانه بررسی شده است .