شرح و نقد آراء لایب نیتس پیرامون زمان و مکان

در این مقاله آراء لایب نیتس در مورد ماهیت زمان و مکان ، ادله او برای ابطال زمان ومکان مطلق و چگونگی جمع بین قبول حرکت مطلق و اضافی دانستن مکان ، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است . به این منظور به روش توصیفی - تحلیلی، مکاتبات لایب نیتس با کلارک ، دبس ، هویگنس ، آرنو و ... ، و آثار شارحین او نظیر : راسل ، لاتا ، ایشیگورا و ... مطالعه شده ، طالب مربوط به زمان و مکان تجزیه ، تحلیل و نقد شده است و این نتایج به دست آمده است : 1- نظر نهایی لایب نیتس این است که مکان اضافه و ترتیب اشیاء هم ، وجود و زمان ترتیب حوادث متوالی است و لازمه ی این نظریه این است که زمان از تتالی آنات و مکان از مجموع نقاط تشکیل شده باشد ؛ بنابراین نظریه لایب نیتس را نمی توان پذیرفت . 2- لایب نیتس با دلیلی مبتنی بر اصل جهت کافی ، به خوبی زمان و مکان مطلق نیوتن را ابطال می کند ؛ اما ابطال نظریه نیوتن به معنای اثبات نظریه لایب نیتس نیست ، زیرا ، امر ، فقط دایر بین دو احتمال نیست . 3- لایب نیتس بدون تناقض گویی از یک طرف حرکت مطلق را در برابر حرکت نسبی می پذیرد و از طرف دیگر مکان مطلق را انکار می کند .