بازپژوهی ادلۀ حکم بقای عمدی بر جنابت تا اذان صبح در ماه رمضان

یکی از فروع فقهی که روایات متعارضی درباره آن وجود دارد، مسئلۀ «تعمد بقاء بر جنابت تا اذان صبح ماه مبارک رمضان» است. فقیهان در مواجهه با این روایات، رویکردهای گوناگونی برگزیده‌اند. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و با بهره از منابع اِسنادی در پی بازخوانی ادلۀ قرآنی، روایی و فقاهتی در دیدگاه فقیهان و ارائۀ استنباطی نوین از مجموع ادلۀ لفظی است. برای دست یافتن به این هدف پس از دسته‌بندی روایات، دیدگاه فقیهان با بیان پنج رویکرد به نقد آورده شده است. دیدگاه برگزیده بر اساس مفهوم‌شناسی «تعمّد» در روایات و یافتن روایتی در قامت شاهد جمع برای رفع تعارض اخبار، سامان یافته است. بر اساس این برداشت، نیازی به حمل روایات بر تقیه، اعراض از برخی روایات و ترجیح شماری بر شمار دیگر نیست و تمامی روایات در روند استنباط فقهی، نقش‌آفرین می‌باشد. ارزیابی نوشتار آن است که عدم تعمد در تحصیل طهارت تا اذان صبح که برآمده از مواردی مانند خوابیدن ناشی از خستگی یا غفلت از گذشت زمان است، مبطل روزه نخواهد بود. در مواردی که شخص عامدانه، طهارت را به تاخیر بیندازد، افزون بر وجوب قضا، مکلف به امساک در همان روز و پرداخت کفاره نیز می‌باشد.

re-examination of the evidence for the islamic ruling on the intentional retention of ritual impurity (janabah) until dawn in the month of ramadan

one of the branches of islamic jurisprudential issues for which there are conflicting narrations is the matter of intentionally remaining in a state of ritual impurity (arabic: جنابت janabah) until the dawn call to prayer (arabic: اذان adhan) during the holy month of ramadan. faced with these(conflicting) narrations, islamic jurists ( pl. : fuqahāʾ, arabic: فقیو ; pl. :فقهاء ) have adopted various approaches. this research, utilizing adescriptive-analytical method and drawing upon documentary sources,seeks to review the quranic, narrational, and jurisprudential argumentsin the views of islamic jurists and presents a novel inference from thetotality of verbal evidences. to achieve this goal, after categorizing thenarrations, the views of the islamic jurists are critically studied bypresenting five approaches. the selected perspective is based on theconceptual understanding of deliberation (ta'ammud include caseswhere a person knows that if they sleep, they will not wake up until theadhan, and yet they still sleep) in the narrations and finding a narrationthat serves as a unifying proof to resolve the contradiction between thereports. based on this interpretation (i.e., the conceptual analysis ofintention and finding a reconciling narration), there is no need tointerpret some narrations as taqiyyah (arabic: تقیو dissimulation due tofear of persecution), disregard some narrations, or prefer some overothers. all narrations play a role in the process of jurisprudentialinference. the evaluation of the paper is that the lack of deliberateintention in achieving ritual purity(arabic: طهارة tahara) until the dawn call to prayer, which arises fromsituations such as falling asleep due to fatigue or unaware the passage oftime, will not invalidate the fast. in cases where a person intentionallydelays achieving ritual purity until the morning adhan, in addition to theobligation of making up the fast ( arabic: قَضَى qadaʾ)), they will also be obligated to abstain from eating or drinking for the rest of that day (arabic: امساک imsak) and pay expiation (arabic: کفاره kaffarah).