محمد سیاه قلم، اعجوبه نقاشی دوران صفوی

محمد سیاه قلم یکی از هنرمندان در زمینه نقاشی در پایان قرن نهم هجری (15 میلادی) است که شخصیت آن در رمز و راز پوشیده شده است و حدود یک قرن است که محققان در مورد زندگی و آثار او و همچنین از چه تاریخی این آثار سرچشمه گرفته اند و از کجا آغاز می شود، نظرات متضاد را ارائه کرده اند و تاکنون نتوانسته اند به اجماع قابل قبولی برسند. بررسیهای انجام شده حاکی از این است که وی نقاش عصر صفویه بوده است و شیوه کار سیاه‌قلم عجایب نگاری یا گروتسک بود. این شیوه نیز در هنر اروپا دیده می شود و بسیاری از نقاشان کلاسیک به این روش کار می کردند. محمد سیاه قلم را می توان اولین نقاش ایرانی در این زمینه در نظر گرفت. دیوها موضوع اصلی نقاشی های قلم سیاه هستند، دیوهای سیاه قلم به عنوان انسان به تصویر کشیده شده اند. تصاویر سیاه قلم ترکیبی از انسان و حیوانات است، در واقع، آنها را می توان نیمه انسان و نیمه حیوان در نظر گرفت. دیوهای سیاه قلم، از نظر توصیف خارجی، مطابق با نمادنگاری شیطانی در هنر ایرانی هستند و شامل ویژگی های ظاهری هستند که شیاطین در افسانه ها و روایت های باستانی ایران دارند. سیاه قلم عمق و ابعاد را در آثارش با سیاهی و روشنایی نشان می دهد. سیاه قلم از زمان خود جلوتر بود و در زمان خود به خوبی درک نشده بود. حتی پس از مدت ها، در دوران مدرن، تعدادی از محققان به آثار او جذب شدند و شروع به تحقیق و کشف آثار او کردند و مانند بسیاری از هنرمندان مشهور، سیاه قلم قرن ها پس از مرگ او مشهور و شناخته شد.