برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران با استفاده از روش غیرمستقیم

پدیده اقتصاد زیرزمینی که در چند دهه اخیر گسترش، و اهمیت فراوانی در کشورهای مختلف یافته است، پدیده جدیدی نیست و در همه نظام های شناخته شده در جهان کم و بیش وجود دارد.هر چند ممکن است به صورت های متفاوتی ظاهر شود.داشتن اطلاعات از اندازه اقتصاد زیرزمینی برای بررسی اثر بخشی سیاست های پولی و مالی، شکاف مالیاتی، فرار مالیاتی، رشد اقتصادی و توزیع درآمد بسیار مهم است. افزایش نرخ بیکاری، فرار مالیاتی و اختلاف زیاد بین وصول مالیات ها و ظرفیت مالیاتی،بدتر شدن توزیع درآمدی و کاهش درآمد سرانه، اختلاف بین هزینه و درآمد خانوارهای ایران شواهدی هستند که نشان می دهند حساب های ملی ایران واقعیت های اقتصادی را گزارش نمی کنند، اصلی ترین دلایل آن نیز گزارش یا ثبت نشدن و یا مشکلات در اندازه گیری برخی از فعالیت های اقتصادی در ایران است. در این پژوهش به برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی ایران با استفاده از روش تقاضای پول نقد در سال های 1352-1386 می پردازیم.نتایج نشان می دهد که میانگین نسبت اقتصاد زیرزمینی به gdp در این دوره در حدود 20 درصد است، که نتیجه به دست آمده تا حدودی شواهد موجود را تایید می کند.