بررسی رابطه غیرمتقارن بین نرخ ارز اسمی و شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل رگرسیون آستانه‌ای

رشد و توسعه اقتصادی نیازمند برخورداری از بازارهای مالی گسترده و کارا است که بازارهای مالی از دیدگاه اقتصادی به دو بخش بازار پول و سرمایه تقسیم می‌شود. رکن اصلی بازار سرمایه، بازار بورس است. در بررسی عملکرد و کارایی بورس، به طور معمول شاخص قیمت سهام نشانگر وضعیت بازار بورس می باشد. به طور کلی می‌توان عوامل تاثیرگذار بر شاخص قیمت سهام شرکت‌ها را به دو دسته متغیرهای کلان اقتصادی و متغیرهای خرد تقسیم کرد که در این تحقیق تمرکز اصلی بر عوامل اقتصادی کلان موثر شاخص قیمت سهام می‌باشد. لذا در تحقیق حاضر ابتدا متغیرهای موثر بر شاخص قیمت سهام را معرفی و سپس به بررسی وجود رابطه غیرخطی بین نرخ ارز و شاخص کل بورس طی دوره 1399-1370 برای ایران پرداخته شده است. در این راستا از اطلاعات مرکز آمار و گزارش‌های اقتصادی بانک مرکزی ایران و مدل رگرسیون آستانه‌ای ارائه شده توسط هانسن (1996 و 2003) استفاده شده است. نتایج مدل آستانه‌ای نشان می‌دهد که بین نرخ ارز و شاخص کل بورس اوراق بهادار ارتباط غیرخطی و معناداری وجود دارد به نحوی که نرخ ارز آستانه‌ای 12068.071 تومان برآورد گردیده است. یعنی زمانی‌که نرخ ارز از میزان آستانه‌ی برآوردی کمتر شود آنگاه این متغیر دارای اثر مثبت و معنادار بیشتری نسبت به حالتی که نرخ ارز از میزان آستانه‌ی برآوردی بیشتر باشد، می‌باشد. زیرا با افزایش نرخ ارز، هر چند باز هم شاهد افزایش شاخص کل بورس خواهیم بود ولی خود بازار ارز هم به عنوان رقیبی برای بازار سهام تلقی شده و سرمایه گذاران خرد و کلان به منظور حفظ ارزش پول خود به سمت آن می روند که در نتیجه اثر مثبت آن بر شاخص کل بورس کمتر از حالتی که نرخ ارز کمتر از حد آستانه ای است می شود

studying the asymmetric relationship between the nominal exchange rate and the tehran stock exchange index: a threshold regression model

economical growth and development require having vast and efficient financial markets, which from an economical perspective, are divided into two parts: money and capital markets. the exchange market is the main principle of a capital market. in investigating the function and efficiency of the exchange market, the price index of the stock shows the status of the stock market. in general, the factors affecting the stock price index of companies could be divided into two categories: macroeconomic and microeconomic variables. this research zeroes in on the macroeconomic factors that affect the stock price index. the present study will, first, introduce the variables that affect the stock price index, and then, examines any nonlinear relationship between the exchange rate and tehran stock exchange index from 1991 to 2020 in iran. in this regard, information was collected from the statistical center of iran (sci) and economic reports of the central bank of iran and hansen’s threshold regression technique (1996 and 2003) was utilized. the results of the threshold model show a nonlinear and significant relationship between the exchange rate and tehran stock exchange index, in such a way that the threshold exchange rate is estimated at 12068.071 tomans. it means, therefore, when the exchange rate drops under the estimated threshold, this variable (because the foreign currency will also be attractive for investors in such a situation) will have a more positive and significant effect, compared to when the exchange rate is over the estimated threshold.