تبیین آثار اقتصادی و اجتماعی ربا با تاکید بر نقش ادبیات فارسی (مطالعه موردی: آثار مولفان ایران و تاجیکستان)

موضوع پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی اثر صدرالدّین عینی با عنوان «مرگ سودخور» یا همان ربا خور، و از سوی داستان «حاجی آقا» اثر صادق هدایت است، که به اتکاء تشابه و تضاد و همچنین استعاره های بکار رفته در هریک از این تالیفات در رابطه با آثار منفی اقتصادی و اجتماعی ربا به اشتراکات فرهنگی و مذهبی هر دو ملت ایران و تاجیکستان در این خصوص اشاره شود، «مرگ سودخور» صدرالدّین عینی در ادبیات تاجیکی زمان شوروی سابق به عنوان بهترین اثر واقع‌گرایانه در پیشبرد و بالا رفتن ارزش نثر مدرن تاجیکی مساعدت‌ها نموده است. «حاجی آقا» صادق هدایت نیز از آثار استثنایی است، که از طرز و شیوة خاص مولف، هنر واقع‌گرایانة او گواهی می‌دهد. و این آثار نه تنها اثرهای با ارزش این ادبیات‌ها شناخته شده‌اند، بلکه بیانگر سبک و روش خاص، بخصوص نمونة بارزی از مکتب واقع‌گرایی در نثر فارسی‌زبانان بشمار می‌آیند. پس می‌توان گفت، که ادبیات فارسی تاجیکی و ایرانی لایق این است که از دیدگاه مقایسه‌ای و تطبیقی مورد بررسی قرار گیرد تا عمومیت و وجوه اشتراکی، که در آنها هست، آشکار گردد. اساس متدولوژی این تحقیق تحلیل تاریخی-مقایسه ای می‌باشد. تطبیق یا مقایسه‌ منبع سرشار از منابع معرفت بشری است. انسان در بررسی های مختلف و متنوّع خود مقایسه‌ و تطبیق را راهی برای دستیابی به حقایق اصیل مربوط به حوزه‌های پژوهش خود برگزیده است». اهمیت نقد تطبیقی بدان جهت است، که از سرچشمه‌های جریانهای فکری و هنری ادبیات پرده بر می دارد. نتیجه تحقیق حاضر نشان گر آن است که داستان های مذکور پیش از همه، از جهت مضمون و محتوا و مسائل مورد تصویر به هم شباهت های زیادی دارند. نویسندگان موضوع سودخوری (ربا خواری) در آسیای مرکزی و ایران را به تصویر کشیده و ماهیت مضر آن را در حیات اقتصادی و زندگی مردم نشان می‌دهند.

explaining the economic and social effects of usury with an emphasis on the role of persian literature (case study: works of authors from iran and tajikistan)

the subject of the current research is a comparative study of the work of sadr alddin eini with the title death of the usurer or the usurer, and the story haji agha by sadegh hedayat, based on the similarities and contrasts as well as the metaphors used in each of these works. in relation to the negative economic and social effects of usury, the cultural and religious commonalities of both iranian and tajik nations should be mentioned in this regard, sadr alddin eini’s the profiteer’s death in the tajik literature of the former soviet era as the best realistic work in promoting and increasing the value of modern prose. tajikistan has provided assistance. haji agha by sadegh hedayat is also one of the exceptional works, which testifies to the author’s special style and style, his realistic art. and these works are not only known as valuable works of these literatures, but also express a special style and method, especially a clear example of the school of realism in the prose of persian speakers. therefore, it can be said that tajik and iranian persian literature deserves to be examined from a comparative perspective to reveal the generality and commonalities in them. the basis of the methodology of this research is historical-comparative analysis. matching or comparing the source is rich in sources of human knowledge. in his various investigations, man has chosen comparison and comparison as a way to reach the original facts related to his research fields. the importance of comparative criticism is that it reveals the sources of intellectual and artistic currents of literature. the result of the present research shows that above all, the above-mentioned stories are very similar in terms of theme and content and the issues depicted. the authors depict the issue of usury in central asia and iran and show its harmful nature in the economic life and people’s lives.