نقش ادوار تجاری در تعیین مقدار ضریب فزاینده سیاست مالی (با تاکید بر مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم) مطالعه موردی اقتصاد ایران

هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر سیاست مالی بر رشد اقتصادی و برآورد ضریب فزاینده سیاست مالی طی ادوار تجاری است. بدین منظور از داده‌های فصلی اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1372 تا 1397 استفاده‌شده است. جهت برآورد ضریب فزاینده سیاست مالی از سه روش، 1- مدل‌های خودرگرسیون برداری مبتنی بر روش بلانچارد و پروتی 2002، 2- روش مبتنی بر رگرسیون معرفی شده توسط هال 2009 و 3- مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی استفاده می‌شود. در مطالعه حاضر از روش دوم و از الگوی چرخشی مارکوف که مبتنی بر روش رگرسیون می‌باشد، استفاده شده است تا ضریب فزاینده سیاست مالی طی ادوار تجاری محاسبه‌ شود. لذا با تصریح پنج الگوی متفاوت نشان داده شد که مالیات‌های مستقیم نسبت به مالیات‌های غیرمستقیم در اثرگذاری بر رشد اقتصادی بهتر عمل می‌کنند. همچنین در بین سه ابزار سیاست مالی، بزرگ‌ترین ضریب فزاینده در دوره رکود مربوط به مخارج دولت و در دوره رونق مربوط به مالیات‌های مستقیم است. از سویی بسته سیاست مالی دولت که حاوی مخارج دولت و مالیات‌های غیرمستقیم باشد نسبت به بسته‌ای که حاوی مخارج و مالیات‌های مستقیم باشد در اثرگذاری بر رشد اقتصادی بهتر عمل می‌کند.

the role of business cycles in determining fiscal policy multiplier (with emphasis on direct and indirect taxes): a case study of the iranian economy

the purpose of this study is to investigate the impact of fiscal policy on economic growth and to estimate the fiscal multiplier during business cycles. for this purpose, quarterly data of iran’s economy has been used during the period 1993 to 2018. three methods are used to estimate the fiscal multiplier. 1) vector auto-regression models based on blanchard and perotti method 2002, 2- regression based method introduced by hall 2009 and 3- dynamic stochastic general equilibrium models. in the present study, is used the second method and markov switching model, which is based on regression specification, to calculate the fiscal multiplier during business cycles. therefore, by specifying five different models, such that in model number 1, direct taxes, in model number 2, indirect taxes, in model number 3, government expenditures, in model number 4, government expenditures and direct taxes and in model 5 government expenditures and indirect taxes  are considered as fiscal policy tools. the results showed that direct taxes perform better in effect of economic growth than indirect taxes. also, among the three instruments of government spending and direct and indirect taxes, the largest multiplier in the recession and boom period is related to government spending and direct taxes, respectively. on the other hand, the government’s fiscal policy package, which contains indirect taxes and expenditures, works better in influencing economic growth than the package, which contains direct taxes and expenditures.