راهکارهای توسعه چک الکترونیک و موانع حقوقی آن

چک الکترونیکی به‌عنوان یک ابزار نوین در نظام پرداخت‌های مالی، تحولی بزرگ در فرآیندهای تجاری و مالی به‌وجود آورده است. این نوآوری، علی‌رغم مزایای قابل توجه خود از جمله سرعت، سهولت و کاهش هزینه‌های اجرایی، با چالش‌ها و موانع حقوقی متعددی روبه‌رو است که پذیرش و استفاده گسترده از آن را محدود می‌کند. مقاله حاضر به بررسی شرایط صحت و توسعه چک الکترونیکی و موانع حقوقی آن پرداخته و همچنین شرایط ماهوی، عمومی و شکلی صدور چک الکترونیکی را بررسی کرده است. شرایط ماهوی چک الکترونیکی شامل قصد و رضا، اهلیت طرفین، و مشروعیت جهت صدور چک است که در کنار قواعد عمومی حقوق مدنی، به‌عنوان زیربنای اعتبار این ابزار مالی مطرح می‌شود. در بخش شرایط عمومی، به الزامات فنی و حقوقی بانک‌ها برای ارائه خدمات چک الکترونیکی و شرایط موردنیاز برای مشتریان پرداخته شده است. از سوی دیگر، شرایط شکلی صدور چک الکترونیکی شامل پیش‌نیازهای شکلی، زیرساخت‌های فنی و شرایط حقوقی مرتبط با صدور چک می‌شود. علاوه بر این، مسائلی چون نوشته بودن ، امضاء داشتن ، مبلغ داشتن و تعیین واحد پولی معین در چک الکترونیکی نیز بررسی شده است. از جمله مشکلات چک الکترونیکی، عدم آگاهی عمومی از مزایای آن‌ها است که موجب کاهش اعتماد عمومی و محدودیت در استفاده از این ابزار نوین می‌شود، همچنین با چالش‌ها و موانع حقوقی متعددی چون امنیت، شفافیت و ضمانت‌های حقوقی است. پژوهش حاضر همچنین به چالش‌های خاصی چون ثبت چک در وجه حامل، ظهرنویسی توسط بانک‌ها یا دفاتر اسناد رسمی، ارسال چک‌های کارسازی شده به صاحب حساب و آگاه‌سازی مشتریان نسبت به اعتبار صادرکنندگان چک پرداخته است.