تحلیل نظام تسویه اعتبارات اسنادی سررسیدگذشته: چالش‌ها، سیاست‌های ارزی و راهکارها

اعتبارات اسنادی به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی تامین مالی و تسهیلات ارزی در نظام بانکی، نقشی مهم در تسهیل تجارت بین‌المللی دارد. بااین‌حال، تاخیر در تسویه این اعتبارات موجب بروز چالش‌های حقوقی و مالی میان بانک‌ها و متقاضیان می‌شود. فرآیند تسویه اعتبارات اسنادی سررسید گذشته تحت تاثیر سیاست‌های ارزی، روش‌های تامین مالی بانک‌ها، زمان ترخیص کالا و نرخ‌های تسویه قرار دارد. این پژوهش با هدف تحلیل معیارهای موثر بر تسویه اعتبارات اسنادی و ارائه چارچوبی علمی برای بهبود این فرآیند انجام شده است. پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس تحلیل داده‌های ثانویه، شامل مقررات بانکی و بخشنامه‌های ارزی، انجام شده است. جامعه آماری شامل دستورالعمل‌ها و مقررات بانک مرکزی طی دهه اخیر است که با رویکرد تطبیقی و تحلیل محتوای کیفی بررسی شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد نرخ تسویه اعتبارات اسنادی تحت تاثیر نرخ روز گشایش، نرخ ترخیص و نرخ اعلامی بانک مرکزی قرار دارد. بانک‌ها نیز از روش‌های مختلف تامین مالی مانند منابع داخلی، خطوط اعتباری خارجی و تسهیلات ارزی استفاده می‌کنند که هر یک پیامدهای متفاوتی دارد. نبود استانداردهای مشخص در فرآیند تسویه، موجب تفسیرهای متناقض و اختلافات حقوقی شده است. بانک مرکزی می‌تواند از طریق استانداردسازی دستورالعمل‌ها، شفاف‌سازی معیارهای نرخ تسویه و یکسان‌سازی فرآیندهای اجرایی، به کاهش اختلافات، تسهیل ایفای تعهدات ارزی مشتریان و ارتقای ثبات مالی نظام بانکی کمک کند.