مسئولیت کیفری بانکها در سوء استفاده از کلان داده ها و الگوریتم های هوش مصنوعی در نظام پولی بانکی و اعتباری

مقاله حاضر به تحلیل مسئولیت کیفری بانکها در زمینه سوء استفاده از کلان دادهها میپردازد و سعی دارد تا از دیدگاه های مختلف ،حقوقی اجتماعی و اقتصادی توجیهات پذیرش این مسئولیت را در نظام حقوقی ایران و برخی از کشورهای پیشرفته تحلیل .کند با پیشرفتهای فناوری و گسترش استفاده از دادههای کلان در صنایع مختلف از جمله صنعت بانکداری نگرانیها در خصوص نحوه استفاده از این دادهها و تاثیرات آن بر حقوق مشتریان افزایش یافته است بانکها با دسترسی به حجم وسیعی از دادههای شخصی و مالی ،مشتریان به طور گسترده از این داده ها برای پیشبینی رفتار ،مالی تخصیص اعتبارات و ارائه خدمات مختلف استفاده میک کنند اما این دسترسی و استفاده میتواند در صورت سوء استفاده منجر به نقض حریم خصوصی تبعیض در ارائه خدمات و حتی آسیبهای اقتصادی به مشتریان گردد و در این مقاله به بررسی این مسائل پرداخته میشود و در کنار آن اصول حقوقی و اخلاقی مسئولیت کیفری بانکها مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد یکی از محورهای اصلی این تحقیق بررسی اصول پیشگیری از جرم است پذیرش مسئولیت کیفری برای بانکها میتواند به عنوان یک ابزار پیشگیرانه عمل کند تا این موسسات از بهره برداری غیرقانونی از دادههای مشتریان خود و استفاده از الگوریتمهای تبعیض آمیز بازدارندگی ایجاد شود علاوه بر این مسئله عدالت کیفری و حمایت از حقوق مشتریان نیز از دیگر دلایل توجیه کننده برای پذیرش مسئولیت کیفری بانکها به شمار میآید چنانچه بانکها بدون کنترل دقیق از الگوریتمهایی استفاده کنند که منجر به تبعیض اعتباری یا نقض حریم خصوصی مشتریان شوند، مسئولیت پذیری کیفری آنها ضروری خواهد بود تا حقوق افراد و امنیت داده های آنها تضمین شود همچنین این مقاله به تحلیل نمونه هایی از سوء استفادههای مالی از کلان دادهها در کشورهای مختلف پرداخته و به ویژه بر لزوم اصلاح و تقویت قوانین برای تنظیم مسئولیت کیفری بانکها در این زمینه تاکید می.کند در نهایت این تحقیق نتیجه گیری میکند که پذیرش مسئولیت کیفری برای بانکها نه تنها به عنوان یک ابزار پیشگیرانه از وقوع جرم عمل میکند بلکه به عنوان یک عامل کلیدی در ارتقای اعتماد عمومی به نظام بانکی و ایجاد یک فضای اقتصادی شفاف و عادلانه تر تاثیرگذار خواهد بود این رویکرد میتواند الگویی برای سایر بخشهای اقتصادی در سطح جهانی باشد.