اثربخشی گردشگری شهری بر پایدارسازی کسب و کارها (مورد مطالعه: شهر زابل)

زمینه و هدف: شهر زابل با داشتن سرمایه‌های گردشگری تاریخی، فرهنگی و انسانی از مناطق مهم گردشگری کشور به شمار می‌رود و برخی از فعالان عرصه گردشگری در قالب گونه‌های متعدد، در کسب و کارهای مختلف اشتغال دارند و توان تاریخی و انسانی شهر زابل را به مقصد گردشگری شهری تبدیل کرده‌اند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر اثربخشی گردشگری شهری بر پایدارسازی کسب و کارها در شهر زابل است.روش‌شناسی: پژوهش حاضر بر حسب نوع روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و از لحاظ هدف، کاربردی است. داده‌های پژوهش با استفاده از نرم‌افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و به منظور رتبه‌بندی هر یک از مولفه‌های پایدارسازی از مدل‌های ترکیبی (f-aras + f-copras) استفاده شده است.یافته‌ها: نتایج نشان داد، وضعیت مولفه‌های پایدارسازی کسب و کارهای خرد (اشتغال‌زایی، توانمندسازی، تناسب با محیط زیست) با مقدار میانگین به دست آمده بالاتر از حد متوسط عدد (3)، مطلوب ارزیابی شد، و بین این 3 مولفه و گردشگری شهری در سطح معناداری کمتر از 0.05، ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد. نتایج آزمون‌های تعقیبی (post hoc) و (tukey hsd)، جهت بررسی وضعیت پایداری هر یک از کسب و کارها نشان داد، تحولات کسب و کارها ناشی از گردشگری شهری با مقدار 3.55 بیشترین میزان را به خود اختصاص است. در نهایت نتایج رتبه‌بندی نشان داد، مولفه‌های توانمندسازی با مقدار 71.76، اشتغال‌زایی با مقدار 71.55، تناسب با محیط‌زیست با مقدار 71.41، بیشترین و کمترین میزان تاثیرپذیری را از گردشکری شهری به خود اختصاص داده‌اند.نتیجه‌گیری و پیشنهادات: توسعه گردشگری در شهر زابل توانسته منجر به رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی شده است. با ورود گردشگران، تقاضای نهایی برای محصولات گردشگری این منطقه افزایش یافته و بخش‌های گردشگری برای پاسخ به این تقاضا برای نیروی کار نیز افزایش یافته است، و در کاهش بیکاری برای جوانان، کاهش بیکاری فصلی ناشی از خشکسالی تاثیرگذار است.نوآوری و اصالت: نوآوری پژوهش این است که تحقیقات کمی در حوزه اثربخشی گردشگری شهری در پایدارسازی کسب وکارها بهطور عام و در شهر زابل به طور خاص انجام شده و این تحقیق می تواند جزء گام های اولیه در این حوزه قلمداد شود.

the effectiveness of urban tourism on business sustainability (case study: zabol city)

context and purpose: the city of zabol, having historical, cultural and human tourism assets, is considered one of the important tourism areas of the country, and some of the activists in the field of tourism are employed in various businesses, and the historical and human strength of the city has turned it into an urban tourism destination. in this regard, the aim of the current research is the effectiveness of urban tourism on business sustainability in zabol city.design/methodology/approach: according to the type of research method, the current research is descriptive-analytical and practical in terms of purpose. the research data was analyzed using spss software, and finally, in order to rank each of the stabilization components, combined models(f-aras+ f-copras)were used.findings: the results showed that the status of micro business sustainability components (employment generation, empowerment, compatibility with the environment) with the average value obtained above the average number (3)was evaluated as favorable, and between these 3 components and urban tourism has a significant and positive relationship at a significance level of less than 0.05. the results of the post hoc and tukey hsd tests, in order to check the stability of each business, showed that the changes in the businesses caused by urban tourism with a value of 3.55 are the highest. finally, the ranking results also showed, respectively: empowerment components with a value of71.76, job creation with a value of 71.55,compatibility with the environment with a value of 71.41, the highest and the lowest level of influence from tourism. they have allocated a city to themselves.conclusion: the development of tourism in zabol has led to economic growth and job creation. with the arrival of tourists, the final demand for tourism products in this region has increased and tourism sectors have also increased to respond to this demand for labor,and the reduction of seasonal unemployment caused by drought is effective in reducing unemployment for young people.originality/value: the innovation of the research is that a small amount of research has been done in the area of the effectiveness of urban tourism in stabilizing businesses in general and in the city of zabol in particular, and this research can be considered one of the initial steps in this field.