مرور نظام ‌مند پژوهش ‌های حوزه آینده‌ پژوهی رسانه با تمرکز بر مفاهیم نوظهور فناوری ‌های نوین

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل نظام‌مند پژوهش‌های انجام‌گرفته در حوزه آینده‌پژوهی رسانه و فناوری (فراجهان، واقعیت ‌تعمیم‌یافته، غوطه‌وری ‌360‌درجه، جهان ‌بیش‌متصل، فرا انتقال و چند حسانه‌ای‌ها) اجرا شده که زمینه‌ساز انجام پژوهش‌های بین‌رشته‌ای آتی میان مدیریت ‌رسانه، مدیریت‌ فناوری، آینده‌پژوهی و... است.روش: مرور نظام‌مند، شیوه‌ای تحلیلی بر پایه منابع ثانویه است که با بهره‌گیری از کارکردهای تنوع و تکرار، به تجمیع و تحلیل داده‌ها می‌پردازد. در غربالگری اولیه با بهره‌گیری از تحدید روشمند دامنه تحقیق و بنا به نظر جمع پنل خبرگی، از میان 4,653,810 رکورد ثبت شده، به بیش از 700 سند علمی آینده‌پژوهی رسانه از پایگاه‌های علمی وب‌آوساینس، اشپرینگر، امرالد، الزویر، اسکوپوس و ساینس‌ دایرکت دست یافتیم. در غربالگری ثانویه، 42 سند از 700 سند باقی ماند که مضمون‌ها، مفهوم‌ها، کلیدواژه‌ها، روندها و سناریوهای موجود در آن‌ها استخراج، نقد و بررسی شد.یافته‌ها: شناسایی ضرورت‌های نگاه اکوسیستمی به فناوری‌های نوین و پروتکل اینترنت آینده، رویکرد پنج شرکت فناوری بزرگ موسوم به گافام (گوگل، اپل، فیس‌بوک، آمازون، مایکروسافت)، سه سناریو آینده متاورس، ابهام‌زدایی از مفاهیم نوظهور آینده‌پژوهی رسانه، شناخت پیامدها، تهدیدها و نگرانی‌های اینترنت افکار و... از یافته‌های این پژوهش بوده‌اند.نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد که کاربست فناوری‌های نوظهور در حوزه بازاریابی، به‌ویژه در سه سال اخیر، رشد تصاعدی داشته‌ است و احتمالاً این رویکرد در سناریوهای آینده این حوزه نیز نقش اساسی ایفا خواهد کرد. همچنین می‌توان دریافت که علی‌رغم نگاه‌های خوش‌بینانه‌ای که با رویکرد حال ‌امتداد ‌یافته است، به نگاه‌هایی واقع‌نگرانه‌تر از جنس آینده‌های ‌نااندیشیده نیازمندیم. از آنجایی که شایسته نیست تنها نظاره‌گر فرازها و فرودهای فناوری آینده باشیم، بایستی در این حوزه به سهم خود کنشگری فعال را تمرین کنیم، از ‌این ‌رو، شناخت اکوسیستم فناوری‌های جدید و اتخاذ راهبردهای حکمرانی پلتفرمی با برنامه‌های سه، پنج و هفت‏ساله در افق ده‌ساله، ضرورت ملی خواهد بود.

the systematic review of the media futures studies focusing on the emerging technologies buzzwords

the main goal of this paper is the systematic review of the main themes/topics in media and technology futures studies (metaverse, extended reality, immersion360,hyperconnected world, metamobility and mulsemedia) that will hopefully ease future interdisciplinary research on media/technology management, futures studies, etc. in order to reach this goal, adopting a tangible, valid & reliable terminologywould be vital.