ترسیم نقشه علمِ سیاست ‎گذاری رسانه‌ای بر اساس داده‌های پایگاه علوم از سال 2000 تا 2019

هدف: مطالعات علم‌ سنجی از مهجورشدن دانش کاربردی، رشد نامتوازن حوزه‌های علم و تولید پژوهش‌های تکراری جلوگیری می‌کند. سیاست‌گذاری رسانه‌ای یکی از حوزه‌های موضوعی رشته مدیریت رسانه است. آگاهی از پژوهش‌های انجام شده در این حوزه، قدرت پیش‌بینی آینده این پژوهش‌ها و چگونگی تاثیرگذاری آن بر سیاست‌گذاری‌های صنعت رسانه را تسهیل می‌کند. از این رو، هدف مطالعه حاضر ترسیم نقشه علم بر اساسِ مقاله‌های منتشر شده در حوزه سیاست‌گذاری رسانه‌ای بوده است.روش: پژوهش حاضر با استفاده از فنون تحلیل شبکه اجتماعی و تحلیل خوشه انجام شده است. گردآوری داده‌ها به‌صورت جست‌و‌جوی موضوعی در عنوان مقاله‌ها با 5 کلیدواژه مرتبط با سیاست‌گذاری رسانه، یعنی آزادی بیان، کپی‌رایت، حریم خصوصی، محافظت از داده‌ها و بی‌طرفی شبکه، انجام شد. جامعه پژوهش، تمام مقاله‌هایی است که در حوزه سیاست‌گذاری رسانه‌ای نگاشته شده و بین سال‌های 2000 تا 2019 در پایگاه علوم (web of science) نمایه شده است که بارگیری و ذخیره رکوردهای یادشده، در مجموع 900 مقاله انجامید. برای پاسخ به سوال‌های پژوهش، از تکنیک خوشه‌بندی و مصورسازی و همچنین نسخه 1.6.13 نرم‌افزار vos viewer استفاده شد.یافته‌ها: بیشترین تعداد مقاله‌های مرتبط با سیاست‌گذاری رسانه در سال 2018 با 112 مقاله منتشر شده و بیشترین میزان استناد در سال 2017 با 630 استناد بوده است. تعداد کل نویسندگان در این شبکه استنادی 1873 نفر است که از این تعداد، 119 نویسنده در قالب گره، در نقشه هم‌تالیفی سیاست‌گذاری رسانه‌ای حضور دارند. در این پژوهش سیر تکامل شبکه هم‌رخدادی کلمات کلیدی و شبکه همکاری نویسندگان در سال‌های 2000 تا 2019 در چهار دوره زمانی برای پایان سال 2004، 2009، 2014 و 2019 ترسیم شده است. همچنین شبکه همکاری نویسندگان مابین دانشگاه‌های کشورهای مختلف همراه با انطباق بر نقشه جهانی و پراکندگی جغرافیایی نیز مشخص شد.نتیجه‌گیری: بررسی نقشه‌های علم، ضرورت توجه به موضوعات و روندهای رو به رشد در هر حوزه علمی را نمایان می‌سازد. نقشه علم ارائه شده در این پژوهش نیز توجه به موضوع حریم خصوصی در پژوهش‌های این حوزه را نشان می‌دهد که با روند رو به رشد درخواست‌ کاربران پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی در این رابطه هم‌گراست.

bibliometric mapping of media policy per data from web of science (2000-2019)

bibliometric studies prevent the abandonment of knowledge, the unbalanced growth of science fields, and the production of duplicate research. media policy is one of the important fields of media management. media policy is concerned with the media industry regulating activities to protect and develop the interests of stakeholders, and to control the power in this industry (labafi williams, 2019). media policy determines and affects how media industries develop (doyle, 2013). media policy is a product of national political, cultural, and social ideologies (ots and krumsvik, 2016; freedman, 2008; freedman, 2018; labafi et al., 2020). it helps to achieve specific goals of the governing system (hutchison, 1999), retain and attract stakeholders, and control power in the industry (labafi et al., 2019). some scholars accept the state intervention at a minimum level (evans, 2016) and suppose that various players such as states, civil institutions, and users should take part in policy-making (puppis, 2010). however, it depends on a specific context. regarding either national or international legislation systems, previous studies (van cuilenburg and mcquail, 2003; lund, 2004; freedman, 2011) indicate that media policy requires a series of socially accepted principles. up until now, the studies in the field of media policy followed a variety of approaches, and the diversity of its studies in each period was proportionate to the media industry regulation needs (van den bulck et al., 2019). awareness of the studies on this field facilitates predicting the future of these studies and their influence on policy-making in the media industry. no research has been carried out neither on the status of scientific products of media policy nor on the growth pattern of these products based on the indices of network and cluster analysis. bibliometric studies can provide an effective tool to prevent the marginalization of applied knowledge, unbalanced growth of some fields of science, and conduction of duplicate studies. this paper reviewed and analyzed the studies conducted in this field using network and cluster analysis. it is seeking to draw a bibliometric map following the papers published in the field of media policy. research methodologythis research was carried out using network analysis techniques, as well as cluster analysis. the data collection entails the search of paper titles comprising five keywords related to media policy (freedom of speech, copyright, privacy, data protection, and net neutrality). the research population included all papers on the web of science in the field of media policy from 2000 to 2019. the aforesaid records were downloaded and stored (a total of 900 were stored and processed).