گسترۀ معانی ناصریح زبان و بروندادهای قرآن‏شناختی آن

عبارت‌های زبان طبیعی، ظرفیت‎های پیچیده‎ای از وجوه و سطوح معنایی افزون بر معانی صریح و اصلی دارد که بازشناخت این ظرفیت‎ها نقش جدی در ورود به لایه‎های ژرف و معناشناسی متون فاخر ایفا می‎کند. این مسئله از دیر‎باز مورد‌توجه زبان‌شناسان مسلمان و به ویژه اصولیان بوده است. در دوران معاصر نیز مطالعات برخی از زبان‌شناسان جدید و فیلسوفان تحلیلی به این جنبه از زبان‌شناسی معطوف شده است که در پی راه‌جویی به معانی ضمنی، تلویحی و شعاعی زبان برآمده‎اند. قرآن راقی‎ترین متن وحیانی خداوند است که سیرت و صورت آن معجزۀ مانای اسلام محمدی است. این متن بی‎همسان معانی ابدی خود را در بستر همین متن محدود تعبیه کرده است. از جمله فرایندهای عمده در معناشناسی مفاهیم و عبارات قرآن، التفات به مدل‎های گوناگون معانی ناصریح است و غفلت از این مدل‎ها یا عدم توان تطبیق آنها در شناخت قرآن، نقصان جدی در معناشناسی قرآن است. این مقال با روش اسنادی و به شیوۀ تحلیل محتوا به معانی ناصریح زبان و بروندادهای آن و چگونگی اعتبار و انتساب این معانی به مثابۀ مقصود خدای متعال در قرآن می‎پردازد. دستاورد پژوهش، بازیابی، تحلیل و استخراج انحای دلالت‎های زبانی نامصرح (التزامی، سیاقی و...) در بستر عبارات قرآنی است که در چارچوب اصول تحلیل زبانی عقلا در زبان‌شناسی و اصول فقه اعتبارسنجی شده است. 

the complex of explicit meanings of language and its quranic semantic implications

natural language expressions have complex capacities of meanings beyond explicit and primary meanings, and recognizing these capacities plays a crucial role in delving into the deep layers and semiotics of exquisite texts. this issue has long been of interest to muslim linguists and especially scholars of principles. in the contemporary era, studies of some new linguists and analytical philosophers have been devoted to this aspect of linguistics, seeking implicit, allusive, and inferential meanings of language. the quran is the most eloquent divine text of god, whose content and form constitute the enduring miracle of mohammedan islam. this text has embedded its eternal meanings within the confines of this unique text. among the major processes in the semantics of quranic concepts and expressions is paying attention to various models of implicit meanings, and neglecting these models or inability to match them in understanding the quran results in a serious deficiency in quranic semantics. this article, through a documentary method and a content analysis approach, delves into the implicit meanings of language and its implications, focusing on the validity and attribution of these meanings to the intended purpose of the almighty in the quran. the research achievement involves retrieving, analyzing, and extracting the implied linguistic references (obligatory, contextual, etc.) within the quranic expressions, which have been validated within the framework of linguistic analysis principles and the principles of jurisprudential validation keywordnasireh meanings, implied meanings, implied meanings, obligatory meanings, contextual meanings, conceptual implications