مدیریت رد کربن در صنعت گردشگری و مهمان نوازی: مرور فراترکیب و جهت گیری های راهبردی

صنعت گردشگری و مهمان‌نوازی به‌عنوان یکی از بخش‌های کلیدی اقتصاد جهانی، مسئول حدود 8.8 درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای و ردپای کربن است؛ مطالعه حاضر، بواسطه شکاف شناسایی شده در ادبیات، با هدف یکپارچه‌سازی جهت گیری های راهبردی مدیریت ردپای کربن بر مبنای راهبرد فراترکیب انجام شده است.روش‌شناسیپژوهش حاضر در چارچوب پارادایم تفسیری و طرح پژوهش مروری فراترکیب، انجام شده است. جامعه آماری اولیه بالغ بر 311 مقاله بوده که پس از غربال بر اساس الگوی پرایسما به 66 مقاله برای تحلیل محتوی ختم شده است؛ کاوش در پایگاه‌هها و موتور های علمی مختلف ( scopus، web of science، sciencedirect ، google scholar ) و در بازه زمانی طی سال های 2010 تا 2025، انجام شده است. تحلیل محتوی مبتنی بر کدگذاری سه ‌مرحله‌ای اشتراس-کوربین (باز، محوری و انتخابی) بوده و از نرم‌افزار مکس کیودا (ورژن 24.6) برای استخراج مضامین استفاده شد؛ اعتبار یافته‌ها برمبنای معیار کسپ و ضریب کاپا (0.87) تایید گردید.یافته‌ها و بحثیافته‌های پژوهش، مبتنی بر 4 مضمون اصلی (سیاست‌گذاری و همکاری‌های بین‌سازمانی، استراتژی‌های کاهش ردپای کربن، فناوری و نوآوری‌های پایدار، و رفتارهای کم‌کربن ذی‌نفعان) 15 مضمون فرعی و 48 کد باز است. سیاست‌های سبز، حمل‌ونقل پایدار، فناوری‌های دیجیتال و هوشمند و آموزش ذینفعان از پیش‌ران‌های کلیدی هستند؛ با وجود پیشرفت برای کاهش رد پای کربن، چالش‌هایی نظیر رویکرد هزینه‌های بالای پیاده‌سازی فناوری‌های سبز، ناهماهنگی در سیاست‌گذاری‌های جهانی و مقاومت فرهنگی در برابر تغییر، از موانع بازدارنده بشمار آمده اند. نتیجه‌گیری مدیریت ردپای کربن نیازمند رویکردی یکپارچه برای همکاری و هم افزایی میان ذینفعان است؛ نتایج و ارزش نظری و عملی حاصل شده از پژوهش علاوه بر غنا بخشی به ادبیات مرتبط، ضمن ارایه مدل نظری مرکب از سه لایه راهبردی، عملیاتی و رفتاری برای مدیریت رد پای کربن، سیاستگذاری برای تغییر رفتار، بسط استانداردهای جهانی برای اندازه‌گیری ردپای کربن، مطالعات طولی، تمرکز بر مقصدهای محلی، مشارکت ذینفعان و فناوری‌های دیجیتال و هوشمند برای نیل به پایداری را به تصمیم سازان و پژوهشگران پیشنهاد می نماید.