مدیریت منابع آب در الگوی معدنکاری هوشمند و سازگار با تغییرات آب و هوایی با نگاه موردی به صنایع فولاد، طلا و مس

مدیریت منابع آب در بخش معدن و صنایع معدنی کشور، به‌ویژه در شرایط کمبود منابع آبی و تغییرات آب وهوایی، از چالش‌های اساسی و راهبردی محسوب می‌شود. در این پژوهش، به بررسی الگوی مدیریت منابع آب در چارچوب معدنکاری هوشمند و سازگار با تغییرات آب و هوایی پرداخته شده است. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که سهم آب در هزینه‌های تولید معدن ناچیز است، اما بدون آن، عملیات معدنی متوقف خواهد شد. بررسی تطبیقی با معادن موفق جهان نشان می‌دهد که کشورهایی همچون برزیل و استرالیا با اجرای سیستم‌های بازیافت و کاهش مصرف آب، بهره‌وری را به‌طور چشمگیری افزایش داده‌اند. در ایران، مصرف آب در صنایع فولاد و گندله‌سازی نیازمند بازنگری جدی است، درحالی‌که در صنایع مس، اقدامات موثری در راستای کاهش مصرف انجام شده است. مصرف آب در تولید طلا پنج برابر میانگین جهانی است که مستلزم تدوین و اجرای راهکارهای فوری است.سه راهکار کلیدی برای بهینه‌سازی مصرف آب در بخش معدن شامل استفاده از آب‌شور دریا و شیرین‌سازی آن، بازیافت و بازچرخانی آب در فرآیندهای صنعتی، و بهره‌گیری از منابع آب‌های ژرف است. چالش‌های اصلی در این حوزه شامل نبود قیمت‌گذاری واقعی آب، ضعف سیاست‌گذاری آمایش سرزمین، پایین بودن نرخ بهره‌وری، آلودگی منابع آبی ناشی از فعالیت‌های معدنی و عدم بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای مدیریت هوشمند آب است. این پژوهش بر اهمیت اصلاح سیاست‌ها، تدوین برنامه‌های جامع و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته در راستای کاهش مصرف و افزایش بهره‌وری آب در بخش معدن تاکید دارد.