آینده حکمرانی شهر تهران: شناسایی و رتبه‌بندی مولفه‌های کلیدی

در سالیان اخیر، افزایش سرعت تغییرات محیطی، تغییر خواسته‌ها و انتظارهای شهروندان و ناکارآمدی نظام‌های سنتی اداره شهر، حرکت به سمت تحقق نظام حکمرانی شهری را به یکی از الزامات دستیابی به توسعه پایدار شهری تبدیل کرده‌است؛ در این میان اندیشیدن درباره آینده شهرها و نظام حکمرانی مطلوب، بدون دستیابی به درک درست درباره مولفه‌های تاثیرگذار و عوامل کلیدی آینده حکمرانی شهری امکان‌پذیر نخواهد بود. برای این منظور، شناسایی و رتبه‌بندی مولفه‌های کلیدی آینده حکمرانی شهر تهران در دستور این پژوهش قرار گرفته است؛ در این امتداد ابتدا با بهره‌گیری از فرایند پویش محیطی و رصد فراگیر روندها، رویدادها و نیروهای تاثیرگذار بر آینده حکمرانی شهر تهران، 87 مولفه (پس از حذف مولفه‌های تکراری و بی اهمیت) به‌عنوان مولفه‌های اصلی پژوهش انتخاب شدند. برای دسته بندی روندها و نیروهای پیشران، از 'رویکرد شش بخشی' استفاده شده‌است؛ این رویکرد که از کاربرد گسترده ای در مطالعات شهری برخوردار است، مولفه ها و روندهای مورد بررسی را در شش حوزه 'اجتماعی/فرهنگی، جمعیتی، اقتصادی، زیستمحیطی، حکمرانی و فناورانه 'دسته بندی می‌کند. در مرحله بعد، شناسایی مولفه‌های کلیدی از طریق سنجش میزان اهمیت- عدم قطعیت مولفه‌ها با بهره‌گیری از ابزار پرسشنامه و بررسی آراء خبرگان مورد توجه قرار گرفت. در نهایت پس از تحلیل ماتریس اهمیت- عدم قطعیت، 14 مولفه به مثابه عوامل کلیدی موثر بر آینده حکمرانی شهر تهران شناسایی شدند. تحلیل یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که عواملی همچون اعتماد شهروندان به نهادهای حکمرانی، تضاد منافع بین بازیگران دولتی و خصوصی، تغییرات فناورانه، اقتصاد دانش‌بنیان، مشارکت شهروندی و مسائل محیط زیستی، بیشترین تاثیر را بر آینده حکمرانی تهران خواهد داشت.