بررسی روند تغییرات دما و بارش شهرستان آق قلا

در طول قرن بیستم، آب و هوای کره زمین دستخوش تغییراتی شده است که از آن به تغییر اقلیم تعبیر می شود. تمایل به افزایش دما، تغییر در الگوی دما و بارش، افزایش فراوانی وقوع توفان های گردوغبار بعضی از آثار تغییر اقلیم است. وجود روند در سری‌های زمانی عناصر اقلیمی، ممکن است ناشی از تغییرات تدریجی طبیعی، تغییر اقلیم یا اثر فعالیت‌های انسانی باشد. تعیین روند در سری‌های زمانی اقلیمی از اهمیت زیادی در سراسر جهان برخوردار است. با بررسی روند می‌توان به این نتیجه رسید که تغییرات رخ‌داده در منطقه در اثر پدیده تغییر اقلیم بوده و یا در نتیجه تغییرات موقتی و طبیعی روی داده است و فرایندی دائمی و همیشگی نمی‌باشند.روش تحقیقدر این پژوهش از داده های متوسط دما و بارش ایستگاه آق قلا طی دوره آماری 2023-1970 استفاده شده است. داده های مورد مطالعه از سایت کوپرنیکس دریافت شدند. سپس به منظور بررسی روند آنها از آزمون من – کندال استفاده شد. در ادامه نمودارهای سری زمانی آنها ترسیم و مقدار تغییرات دما و بارش طی دوره آماری مورد مطالعه محاسبه شد.نتایج و بحثنتایج بررسی روند تغییرات دمای آق قلا نشان داد در ماه های ژانویه، مه، ژوئن، ژولای، آگوست، سپتامبر و در مقیاس سالانه دما از روند افزایشی برخوردار بوده است. در سایر ماه های سال دما بدون روند بوده است. نمودارهای سری زمانی دما نشان داد دما در تمام ماه ها در حال افزایش می باشد. افزایش دمای رخ داده در ماه های ژانویه، مه، ژوئن، ژولای، آگوست، سپتامبر و سالانه در سطح 99 درصد معنادار می باشد. طبق این نمودارها در ماه ژانویه دما طی دوره آماری مورد مطالعه به میزان 87/3 درجه سانتیگراد، در ماه مه به میزان 16/2 درجه سانتیگراد، در ماه ژوئن و ژولای به میزان 7/2 درجه سانتیگراد، در ماه آگوست به میزان 16/2 درجه سانتیگراد و در ماه سپتامبر و سالانه به میزان 62/1 درجه سانتیگراد افزایش داشته است. در سایر ماه ها نیز معنادار نمی باشد. بارش در ماه فوریه روند افزایشی داشته است. در ماه های مه، ژوئن و دسامبر نیز بارش روند کاهشی داشته است. نمودارهای سری زمانی بارش نشان داد در ماه فوریه به میزان 8/10 میلیمتر و در ماه مارس به میزان 2/16 میلیمتر افزایش داشته است. در ماه های مه و ژوئن نیز کاهش داشته است. در ماه مه به میزان 2/16 میلیمتر و در ماه ژوئن به میزان 7/2 میلیمتر کاهش داشته است.نتیجه گیریگرمایش جهانی و ﺗﻐﻴﻴﺮ آب و ﻫﻮا ﻧﺎشی از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎی ﺑﺸﺮ یکی از ﻣﺸﻜﻼت ﻋﻤﺪه ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴتی اﺳﺖ ﻛﻪ در دو دﻫﻪ اﺧﻴﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻋﻠمی و ﺳﻴﺎسی ﺟﻬﺎن را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﺮده اﺳﺖ. ﺗﻐﻴﻴﺮ آب و ﻫﻮا به تغییر چشمگیر و طولانی مدت در پراکنش الگو های جوی در بازه های زمانی دهه ها تا میلیون ها سال گفته می شود. آنچه تغییر کنونی آب و ﻫﻮا را متمایز می کند این واقعیت است که زمین با سرعت بیشتری نسبت به هر زمان دیگری در حال گرم شدن است و انسان ها نقش مهمی در این روند ایفا کرده اند. در این پژوهش روند تغییرات دما و بارش شهرستان آق قلا بررسی شذ. نتایج نشان داد دمای آق قلا در ماه های ژانویه، مه، ژوئن، ژولای، آگوست، سپتامبر و در مقیاس سالانه دما از روند افزایشی برخوردار بوده است. طبق نتایج نمودارهای سری زمانی دما در ماه ژانویه دما 87/3 درجه سانتیگراد، در ماه مه به میزان 16/2 درجه سانتیگراد، در ماه ژوئن و ژولای به میزان 7/2 درجه سانتیگراد، در ماه آگوست به میزان 16/2 درجه سانتیگراد و در ماه سپتامبر و سالانه 62/1 درجه سانتیگراد افزایش داشته است. روند بارش نیز در ماه های مه، ژوئن و دسامبر کاهشی بوده است. نتایج نمودارهای سری زمانی بارش نشان داد در ماه فوریه 8/10 میلیمتر و در ماه مارس 2/16 میلیمتر افزایش داشته است. در در ماه مه 2/16 میلیمتر و در ماه ژوئن نیز 7/2 میلیمتر کاهش داشته است. گرمایش جهانی تاثیر قابل توجهی در هیدرولوژی و منابع آبی دارد، افزایش خطر سیل، خشکسالی و لغزش در نتیجه تغییر اقلیم، آثار بسیار زیادی را در تغییرات زیستی و فیزیکی مناطق مختلف به دنبال خواهد داشت. با توجه به افزایش دما و کاهش بارش مشاهده شده، یکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی مترتب بر شهرستان آق قلا، تهدید محیط زیستی است. تهدید محیط زیستی در صورت وقوع می تواند ضمن به خطر انداختن امنیت این شهرستان تبدیل به بحران ملی شود. مسائل محیط زیستی ارتباط تنگاتنگی با حیات و زیست جمعی دارد؛ هرگونه تحول در آن می تواند آثار معنی داری بر ابعاد زیست جوامع انسانی برجای بگذارد.