ردیابی و تحلیل همدیدی سرمای شدید شهرستان تکاب (مطالعه موردی :22 بهمن ماه 1401)

از جمله پدیده‌های جوی که هر ساله خسارت‌های زیادی را بر بخش‌های گوناگون از جمله کشاورزی، تاسیسات و... وارد می‌کنند موج‌های سرمایی و یخبندان‌ها هستند که تغییرات اقلیمی نیز می‌توانند در این زمینه نوسانات شدید دمایی ایجاد کرده و موجب سرمای زیاد در فصل‌های سردسال به‌خصوص، مناطق مرتفع و کوهستانی شوند . هدف از مقاله حاضر، بررسی سینوپتیک دمای 4/20- درجه سانتی‌گراد برای شهرستان تکاب در تاریخ 22 بهمن ماه سال 1401 است . این پژوهش، با دیدگاه محیطی به گردش جو صورت گرفته که در آن، ابتدا مقدار دماهای ثبت شده ایستگاه‌های استان‌آذربایجان‌غربی و شهرستان تکاب از اداره کل هواشناسی استان آذربایجان‌غربی دریافت شده و سپس با دریافت داده‌های سطوح فوقانی جو و تحلیل آن‌ها، علل سرمای شدید شناسایی گردید. در این پژوهش، برای تحلیل الگوهای همدیدی منجر به یخبندان شهرستان تکاب، داده‌های جوی کشور در تراز 500 هکتوپاسکال از سایت نووا استخراج گردید که شامل نقشه‌های ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار سطح دریا، امگا، رطوبت نسبی ، دما، سرعت باد و ضخامت برای 72 ساعت قبل رخداد سرمای شدید 22 بهمن ماه 1401 شهرستان تکاب بوده است. نتایج نشان داد که نفوذ سامانه مهاجر پرفشار حرارتی سیبری بر فراز اروپای شرقی و نفوذ زبانه‌های سرد و خشک آن به مناطق همجوار از جمله کشور ایران، که با حرکات ساعتگرد خود موجب ارسال جریانات شمال‌شرقی-جنوب‌غربی به سمت محدوده مورد مطالعه شده است. از طرفی با تشکیل سیستم بندالی سردچالی و قطبی حاکم از نوع بلوکینگ کم‌ارتفاع بریده شده در سطوح فوقانی جو که با قرارگیری کشور ایران پشت ناوه ایجاد شده سامانه بندالی مذکور بر روی کشور قزاقستان، دریاچه‌های بایکال و آرال، موجب فرونشست هوای بسیار سرد و خشک مناطق شمالی و روسیه، ثبات شرایط بوجود آمده جوی که در انطباق با الگوی توپوگرافیک منطقه مورد مطالعه (منطقه کوهستانی و پرارتفاع)تشدید شده و موجب کاهش ضخامت جو درلایه تراز 500-1000 هکتوپاسکال وکاهش شدید دما تا 4/20- درجه سانتی‌گراد برای شهرستان تکاب در بهمن ماه سال 1401 شده است .