نقش اقلیم در پیدایش الگوهای معماری بومی گیلان و توسعه پایدار کالبدی

معماری بومی گیلان در گذشته تحت تاثیر اقلیم شکل گرفته است. این ویژگی در دوره‌های اخیر بنابرعوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دچار تغییرات ساختاری گردیده؛ تغییراتی که گاه منجر به تخریب محیط طبیعی شده است. با توجه به اهمیت صرفه‌جویی در مصرف انرژی و هشدارهای جهانی پیرامون این مبحث و با توجه به سهم عظیم ساختمان‌ها در مصرف انرژی، ضرورت پرداختن به نقش اقلیم در شکل‌گیری معماری روز به روز آشکارتر می‌گردد. پژوهش حاضر با هدف خوانش الگوهای معماری بومی انجام یافته و در پی پاسخ به این سوال می‌باشد که مسکن بومی در مناطق مختلف روستایی استان گیلان تحت تاثیر عوامل اقلیمی حائز چه ویژگی‌های کالبدی بوده است؟ روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و ماهیت داده‌ها از نوع کیفی می‌باشد. نحوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مسکن در مناطق مختلف ساحلی، جلگه‌ای، کوهپایه و کوهستانی گیلان دارای ویژگی‌های خاص خود بوده است و بخش اعظم این تفاوت‌ها ناشی از شرایط اقلیمی می‌باشد. در مناطق ساحلی و جلگه‌ای معماری در تلاش برای دفع انواع رطوبت بوده که شکل سقف، استفاده از انواع کرسی و نهایت بهره‌گیری از باد مطلوب شمال شرقی از جمله راهکارهای مورد استفاده می‌باشد. در مناطق کوهپایه و کوهستان با کاهش رطوبت و کاهش دما نوع جهت‌گیری بنا و تناسب فضاهای بسته و نیمه‌باز به شکلی متفاوت با مناطق ساحلی و جلگه‌ای ظهور یافته است. استفاده از ایده‌ها و راهکارهای معماری بومی در بناهای امروز می‌تواند گامی موثر در راستای دستیابی به توسعه پایدار در آینده باشد.