بررسی تطبیقی شاخص های شهر بیوفیلیک مطالعه موردی منطقه یک تهران

مفهوم شهر بیوفیلیک به عنوان الگویی نوین در برنامه‌ریزی شهری، به دنبال تقویت پیوند میان انسان و طبیعت در بستر شهری است. این مقاله با هدف بررسی میزان تطابق منطقه یک تهران با شاخص‌های شهر بیوفیلیک، با تکیه بر مدل 'تیموتی بیتلی'، به تحلیل کیفی و کمی فضاهای طبیعی، ساختارهای سبز، و پیوستگی طبیعت با زیست شهری می‌پردازد. روش تحقیق ترکیبی از مطالعات اسنادی، مشاهده میدانی، و تحلیل‌های فضایی (آنتروپی) بوده و داده‌ها از طریق منابع رسمی و مشاهدات مستقیم گردآوری شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که نواحی‌ای از منطقه یک، مانند ولنجک و دربند، دارای زیرساخت‌های طبیعی قابل‌توجهی هستند؛ اما توزیع نابرابر فضای سبز، کاهش باغات، و توسعه شهری بی‌ضابطه، تهدیداتی جدی برای تحقق اهداف بیوفیلیک در این منطقه به‌شمار می‌رود. همچنین، فقدان آموزش و فرهنگ‌سازی گسترده در خصوص طبیعت، مشارکت شهروندان، و پایش مستمر شاخص‌ها، از موانع اساسی در مسیر تحقق کامل یک شهر بیوفیلیک به‌شمار می‌آید. مقاله با ارائه شاخص‌های کلیدی بیوفیلیک و بررسی وضعیت فعلی منطقه، به ارائه راهکارهایی برای ارتقاء کیفیت محیط زیست شهری و افزایش سلامت روان و تعامل اجتماعی از طریق طراحی‌های طبیعت‌محور می‌پردازد.