بررسی صوری و معنایی سوزن‌دوزی‌های شمال خراسان (مطالعه موردی شهرستان‌های بجنورد، شیروان، فاروج و قوچان)

سوزن‌دوزی ازجمله هنرهای سنتی است که از دیرباز در ایران با توجه به اقلیم، فرهنگ، رسوم و باورها گستردگی قابل‌ملاحظه‌ای دارد. از مناطق کمتر شناخته‌شده در این حوزه، سوزن‌دوزی شمال خراسان شامل شهرستان‌های بجنورد، شیروان، فاروج، قوچان و روستاهای تابع است. این آثار با سادگی و خلوتی دارای مفاهیم و مضامین متنوعی هستند. هدف این مقاله مطالعه، دسته‌بندی و تحلیل نقوش سوزن‌دوزی شهرستان‌های مذکور است. بنابراین در پی پاسخ به این سوال است که نقوش به کار رفته در سوزن‌دوزی مناطق مذکور چیست و چه معنا و مضمونی از منظر انسان‌شناسی هنر دارند؟ روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی از منظر انسان‌شناسی هنر است. اطلاعات بر مبنای مستندات تصویری، به‌صورت میدانی توسط نگارندگان، اسناد کتابخانه‌ای و سایت های اینترنتی فراهم شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که نقوش، بازتاب دغدغه‌های ذهنی و محیط زندگی بوده و از اصالت برخوردار هستند و ایجازگونگی این آثار قابل‌توجه است. سوزن‌دوزی‌ها را می‌توان در قالب‌های انسانی، گیاهی، حیوانی و کتیبه دسته‌بندی نمود. آنچه زینت‌بخش خانه‌ها می باشد، روابط بین فردی، دوستی با طبیعت پیرامونی، انتظار و یا آرزوهای فردی، اعتقادات و داستان‌ها را حکایت دارد. بسیاری از نقوش دربردارنده خواست برکت، قناعت و امید به‌حق هستند. این پرده‌ها با غنای رنگی به‌عنوان بقچه، دستمال، پرده و رو طاقچه‌ای کاربری داشته و به‌نوعی، تعامل و همنشینی با محیط زندگی مردم این خطه را روایت می‌کند.

the formal and semantic survey of embroidered needle in northern khorasan (case study of bojnoird, shirvan, faruj and quchan towns)

embroidered needle is a traditional art that has long been used in iran with respect to climate, culture, tradition and beliefs. among the less known regions in this area is the embroidered needle of north of khorasan, including bojnourd, shirvan, faruj, quchan, and their villages. these works associated with simplicity have a variety of concepts and themes. the purpose of this paper is to study, classify, and analyze of the motifs of embroidered needle in the mentioned cities. therefore, the aim of this study is to answer the following question: &what are the motifs used in the embroidered needle of the mentioned regions and what do they mean in the context of art anthropology?& the research method is descriptive and analytic from the perspective of art anthropology. the required information based on visual documents is provided by the authors of the present study, library documents, and internet sites. the findings show that the motifs reflect the concerns of the mind and the context of life and enjoy originality. the brevity of these works is notable. embroidered needle can be categorized in the form of human, plant, animal, and inscription. the thing that decorates our houses tells us about the interpersonal relationships, friendship with nature, expectations, dreams, beliefs, and stories. many of the motifs contain grace, contentment and hope in god. these canvases, with the richness of color were used as bundles, napkins, curtains and shelf covers and narrate some kind of interaction and companionship with the life   context of the people of this region.