مقدمه‌ای بر بررسی ظرفیت‌های صادرات جمهوری اسلامی ایران به ترکیه

یکی از حوزه‌هایی که هر کشور می‌تواند روابط تجاری فعالی در آن برقرار سازد و از مزیت‌های نسبی خود به‌خوبی برای مستحکم ساختن روابط اقتصادی‌اش استفاده کند همسایگان آن کشور است. جمهوری اسلامی ایران از این حیث موقعیتی بسیار مطلوب دارد، چرا که از یک سو در منطقه‌ای بسیار مهم از لحاظ منابع انرژی و مسیرهای ترانزیتی و مانند این‌ها واقع است و از سوی دیگر پانزده همسایه با اشتراکات چشمگیر تاریخی و فرهنگی و دینی و ... دارد. بهره‌گیری مناسب از این موقعیت مطلوب، به‌ویژه با توجه به فشارهای شدید تحریمی دشمنان و احتمال تداوم یا تکرار آن‌ها در آینده، می‌تواند برکات فراوانی برای کشور به‌همراه آورد. ترکیه از مهم‌ترین همسایگان جمهوری اسلامی ایران است که می‌تواند و می‌بایست اهمیتی اساسی در نقشه‌ی کلان روابط اقتصادی ایران با کشورهای همسایه داشته باشد. این کشور چهارمین بازار صادراتی و سومین تامین‌کننده‌ی واردات ایران است و بیش از %9 تجارت خارجی 73 میلیارد دلاری کشور با آن انجام می‌گیرد، اما ایران نوزدهمین بازار صادراتی و سی‌امین تامین‌کننده‌ی واردات ترکیه است و فقط %1 از تجارت خارجی 380 میلیارد دلاری این کشور با جمهوری اسلامی ایران انجام می‌گیرد. ظرفیت استفاده‌نشده‌ی صادرات به ترکیه 123 میلیارد دلار برآورد شده است. ایران از لحاظ ظرفیت صادرات به ترکیه (4/1 میلیارد دلار) در رده‌ی 36، از لحاظ صادرات بالفعل (2/1 میلیارد دلار) در رده‌ی 31 و از لحاظ ظرفیت بی‌استفاده (695 میلیون دلار) در رده‌ی 37 قرار دارد. در این مقاله، ظرفیت‌های صادرات جمهوری اسلامی ایران به ترکیه را واکاوی خواهیم کرد.