سوگیری‌های شناختی ایرانیان و برنامه 25 ساله همکاری ایران و چین

بخش قابل توجهی از امکان‌سنجی و فهم روابط آینده ایران و چین مستلزم شناخت ملاحظات ادراکی و توجه به فرهنگ استراتژیک دو کشور است. به هر میزان نحوه نگرش ادراکی ایرانیان در قبال چین مثبت‌تر باشد، بخت موفقیت برنامه همکاری‌های 25 ساله ایران و چین نیز افزایش خواهد یافت. مطابق اسناد منتشره حزب کمونیست چین در گفتمان سیاست خارجی و نحوه نگرش این کشور به نظام‌بین‌الملل مختصاتی منحصر به فرد وجود دارد که برخی از این مختصات می‌تواند همسو با منافع ملی ایران ارزیابی شود. با این وجود به نظر می‌رسد تاثیر این منافع همسو به همراه تاثیرات حاصل از ملاحظات ایدئولوژیک در روند سیاستگذاری‌های اقتصادی کشور گاه به حدی بوده است که تاثیر نگرش‌های ادراکی ایرانیان در فرایند سیاست‌گذاری‌های داخلی و خارجی کم اهمیت پنداشته است. به عبارت بهتر، بر خلاف مشابهت‌های آرمان‌های دو نظام سیاسی حاکم بر ایران و چین در زمینه انتقاد از نظم موجود جهانی به نظر می‌رسد، رویکردهای ادراکی ایرانیان در قبال چین به میزان قابل توجهی متفاوت است و در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران تلاش برای توسعه سریع روابط با چین را در اولویت قرار داده است، توجه ویژه به ادراک عمومی ایرانیان و تلاش برای برنامه‌ریزی فرهنگی به منظور بهسازی این تصویر اجتناب‌ناپذیر است. این مقاله با استفاده از روش پیمایش تطبیقی و همچنین استفاده از آموزه‌های روش تحلیل روند، کوشیده است سوگیری‌های شناختی دانشگاهیان کشور در قبال مساله چین را ارزیابی کند و در عین حال راهکارهایی نیز برای بهبود فرایند سیاستگذاری در موضوع همکاری 25 ساله ایران و چین ارائه دهد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد از منظر فرهنگی و شناختی در میان مدت آمادگی توسعه سریع روابط بین ایران و چین در کشور وجود ندارد و توسعه این روابط مستلزم برنامه‌ریزی‌های فرهنگی است.