فرصت ها و چالش های دولت سیزدهم در بهره برداری از برنامه همکاری های 25 ساله ایران و چین

سند برنامه همکاری‌های جامع 25 ساله ایران و چین 7 فروردین 1400 برابر 27 مارس 2021، به امضای وزرای خارجه دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین رسید؛ سندی که به‌منظور عملیاتی کردن بند ششم بیانیه مشترک روسای جمهور دو کشور در دی ماه 1394/ژانویه 2016 با هدف ارتقای عملی روابط دو کشور در سطح مشارکت جامع راهبردی و فراهم کردن بستر توسعۀ همه‌جانبۀ همکاری‌های دو کشور تدوین شده است. برداشت ها و نظرات مختلفی در باب نتایج این همکاریها در ایران بیان شده است. عده ای این موافقنامه را چیزی بیشتر از روابط و مناسبات قبلی دو کشور نمی دانند و استدلال می کنند که روابط دو کشور در سالهای اخیر( قبل از اعمال تحریمهای امریکا) بویژه در ابعاد اقتصادی گسترش یافته است و با شرایط موجود امکان گسترش بیشتری وجود ندارد مگر اینکه موافقتنامه جدیدی در برنامه هسته ای ایران با کشورهای غربی به امضاء برسد و تحریمهای بین المللی امریکا و متحدانش علیه ایران کاهش پیدا کند تا امکان گسترش بیشتر و برابر مناسبات ایران و چین محقق شود. اما طرفداران رویکرد دیگر امضاء این موافقتنامه را گام بزرگی در روابط دو کشور ارزیابی کرده و به آینده این مناسبات خوش بین هستند. به عبارت دیگر این گروه وجه مشترک ایران و چین را نقد وضع موجود نظام بین الملل و مقابله با سلطه تلقی می کنند که هر چند نحوه تقابل آنان متفاوت است اما صرف تقابل می تواند مواضع ایران و چین را به هم نزدیک کند. این پژوهش ضمن پرداختن به دیدگاههای ایران و چین بویژه مواضع دو کشور در قبال امریکا، درصدد احصاء فرصتها و چالشهای دولت سیزدهم در مناسبات 25 ساله ایران و چین می باشد. سوالی که مطرح است آن است که فرصت ها و چالشهای همکاریهای 25 سال ایران در دولت سیزدهم چیست و شاخصه ها و عناصر دخیل در این همکاریها چه می باشند. به بیان دیگر آیا دولت سیزدهم می تواند بهره ای از این موافقنامه داشته باشد و اگر پاسخ مثبت است چگونه و از چه طریقی این مهم می تواند حاصل شود؟ چارچوب نظری موضوع مبتنی بر نظریه نئورئالیسم و بحث موازنه قدرت می باشد.