رقابت های ژئوپلیتیک غرب آسیا و دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم در منطقه اروپا

دیپلماسی اقتصادی به‌عنوان ابزار سیاست خارجی در راستای تجمیع ثروت و ارتقاء قدرت ملی همواره مدنظر بازیگران مختلف در عرصه سیاست بین‌الملل قرار داشته و در ایران نیز در استناد بالادستی همواره مورداشاره سیاست‌گذاران قرارگرفته است. بااین‌همه ایران معاصر کشوری است که از یکسو با چالش‌های ساختاری اقتصادی به شکلی مزمن مواجه بوده و از سوی دیگر چندین دهه است که با تحریم‌های اقتصادی متعدد دست‌وپنجه نرم کرده است. بنابراین کشور اکنون با ضرورت‌هایی مواجه است که توسعه اقتصادی و به‌کارگیری ابزارهای دیپلماسی اقتصادی را در اولویت سیاست خارجی قرار می‌دهد. ادبیات گسترده‌ای تاکنون به بررسی اهمیت دیپلماسی اقتصادی در چارچوب سیاست خارجی توسعه‌گرا و کاربست آن در راستای خنثی‌سازی تحریم و بهره‌گیری و عملیاتی سازی فرصت‌های اقتصادی در همسایگی ایران و همچنین در فضای بین‌المللی ازجمله در روابط ایران-اروپا در قالب گسترش تجارت، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و سایر همکاری‌های توسعه‌ای پرداخته است. بااین‌حال مولفه‌های اقتصادی در بستر تحولات ژئوپلیتیک بین‌المللی و منطقه‌ای معنا پیدا می‌کند و تجربه دهه‌های گذشته نیز نشان می‌دهد که به‌ویژه رقابت‌های ژئوپلیتیک در خاورمیانه تاثیر تعیین‌کننده‌ای بر تعاملات اقتصادی خارجی ایران داشته است. موضوعی که در ادبیات موجود در حوزه دیپلماسی اقتصادی کمتر موردتوجه پژوهشگران بوده و در این مطالعه تلاش می‌کنیم با بررسی این پرسش که رقابت‌های ژئوپلیتیک خاورمیانه چه تاثیری بر دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران دارد، این موضوع را مورد کنکاش قرار دهیم.