شاخصه های جنگ عادلانه از دیدگاه اسلام

«رئالیست ها» دیدگاه بسیار خوش بینانه، و «ایدئالیست ها» دیدگاه بسیار بدبینانه نسبت به جنگ دارند. اسلام نه خوش بینی، و نه بدبینی مفرط این دو دیدگاه را دارد؛ بلکه تنها جنگ عادلانه را با شاخصه هایی پذیرفته است. تبیین این شاخصه ها برای رفع بدفهمی برخی از دشمنان اسلام نسبت به دیدگاه اسلام در بارۀ جنگ، اهمیت ویژه ای دارد. «جنگ عادلانه از دیدگاه اسلام چه شاخصه هایی دارد؟» پرسش اصلی این نوشتار است. پس از واکاوی این پرسش یافته های ذیل حاصل گردید: اولا جنگ ذاتا مطلوب نیست؛ ولی به لحاظ برخی اهداف، در بعضی از موارد، نه تنها بد نیست، بلکه مطلوب و مورد تشویق اسلام است؛ ثانیا در اسلام اصل بر مصالحه و سازش است و توسل به زور و جنگ حالت مقطعی و اضطراری دارد؛ ثالثا «دفاع از خود، حفظ دین حق، سازگاری با اصول انسانی، تحقق صلح دایمی، حفظ مال و جان بی گناهان، خوش رفتاری با اسیران، نفی سلطه جویی، ممنوعیت آزار دیگران، نکشتن اسیران، منع غارتگری و مقررات ویژه برای جنگ» از مهم ترین شاخصه های مهم جنگ عادلانه از دیدگاه اسلام به شمار می رود. هدف اسلام از مشروعیت جنگ، برقراری عدالت و حق در جامعه است. روش تحقیق در این نوشتار به صورت «توصیفی- تحلیلی»، و گردآوری آن به صورت کتابخانه ای است.