جایگاه فلسطین در جنبش‌های ضد استعماری و استقلال‌خواهانه ایرانیان

مقاله حاضر با تفکیک دوره سلطنت پهلوی (1304 – 1357ش) به سه مقطع سیاسی، به بررسی اسناد و گزارش‌های دولتی موجود در بایگانی کتابخانه ملّی ایران و اخبار جراید ایرانی و فلسطینی آن روزگار پیرامون مبارزات علماء و مردم ایران برای احقاق حقوق فلسطینی‌ها و آزادی مسجدالاقصی می‌پردازد. مطالبة آزادی فلسطین در ایران را باید در ذیل ساختاری بزرگ در امتداد تاریخی به‌هم پیوسته و نه صرفاً در مقطعی از آن، باهم دید. باهم دیدن وقایع و اجزای آن موجب مشاهده موضع ثابت علمای امامیه در همه دوره‌های انقباض و انبساط سیاست در عصر پهلوی می‌شود که عبارت است از: «آزادی کامل فلسطین و پایان اشغالگری» در جنبش‌های استقلال‌خواهی ایرانیان، مطالبه دفاع از فلسطین نقش مهمی در پیشبرد بسیج اجتماعی داشته و مسئله فلسطین پله‌پله، در گذر از وقایعی نظیر مبارزه با اسلام‌ستیزی رضاخانی، ملّی شدن صنعت نفت، مبارزه با پهلوی دوم در دوران پس از کودتای 28 مرداد 1332 و آغاز نهضت انقلاب اسلامی ایران در سال 1342 شمسی در حال رشد و نمو بوده تا سرانجام خود را در چارچوبی بین‌المللی در قالب محور مقاومت اسلامی نمایان کرده است.